یکی از تکنیک‌های آرایشی و زیبایی محبوب برای موها کراتینه است. کراتینه کردن موها آن‌ها را نرم، صاف و لخت می‌کند و تا مدتی به این شکل نگه می‌دارد. این کار دارای مزایا و معایبی است که باید به آن مطلع باشید. اگر قصد انجام این کار را دارید، بهتر است با نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید بیشتر آشنا شوید و قدم به قدم کراتینه را بشناسید. کراتینه کردن مو بدون اطلاع از باید و نبایدهای آن می‌تواند است شما را پشیمان کند و نه تنها نتیجه ظاهری مورد نظرتان را به دنبال نداشته باشد، بلکه به موهایتان آسیب بزند و آن‌ها خشک و دهیدراته کند. نخستین سوالی که برای ما پیش می‌آید این است که کراتین چیست و در کراتینه کردن موها چه جایگاهی دارد.
کراتین چیست و چه ارتباطی با کراتینه کردن موها دارد؟
کراتین یک پروتئین ساختاری بسیار سخت و مقاوم است که در بافت پایه‌ای بدن موجودات زنده یافت می‌شود. این ماده در بافت خارجی پوست، ناخن و موی انسان به وفور دیده شده و نقش محافظ را بازی می‌کند. کراتین مدام در حال ترمیم و جایگزینی است و خود را بهبود می‌دهد. هنگامی که موها به قدر کافی کراتین داشته باشند، زیبایی و لطافت طبیعی خود را حفظ می‌کنند و درخشان، حالت پذیر و یکدست می‌مانند. اما هنگامی که موهای خود را بیش از حد رنگ و دکلره می‌کنید، به آن‌ها نمی‌رسید، هر روز اتو مو و سشوار می‌کشید و… موها مقاومت و استحکام خود را از دست می‌دهند و با کاهش کراتین، به مرور زبر، در هم گره خورده، کدر و وز می‌شوند. یکی از راه‌های برگرداندن موها به حالت سالم خود و همچنین صاف و لخت کردن آن‌ها کراتینه کردن است. این روش، یک روش برای زیباسازی مو می‌باشد.
کراتینه کردن مو فرایندی شیمیایی است که سبب نرمی و احیای موها می‌شود. در این کار از فرمالدهید استفاده می‌شود و موها پس از اتو کشیدن به صورت نیمه دائمی و تا زمانی مشخص صاف می‌مانند. به این ترتیب نامنظمی و ظاهر از فرم افتاده موها از بین می‌روند و فر و وز مو، کاملا هماهنگ و ابریشمی می‌شوند. هنگامی که موهای خود را کراتینه می‌کنیم، در وقع در حال کمک به نوسازی آن با رساندن کراتین مصنوعی و پروتئین فراوان به موها هستیم و صدمات وارده به موها را تا حد کمی جبران می‌کنیم. همان طور که گفتیم، کارایی کراتین درمانی بیشتر مربوط به صاف کردن موها و نه ترمیم آن‌ها است.
یکی از نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که خودتان نمی‌توانید آن را به تنهایی انجام دهید و کاری تخصصی و ویژه آریشگاه است. حال، نکات مهم دیگر در رابطه با این روش درمان یا تکنیک زیبایی را با هم می‌خوانیم تا ببینیم کراتینه واقعا برای موها خوب است یا خیر.
نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید
پیش از تصمیم برای انجام این کار، بهتر است پاسخ سوالات زیر را بدانید و با نکاتی که خوب اوضاع را بسنجید. بسیاری از تکنیک‌های زیبایی، عوارض خطرناکی را به دنبال دارند و اگر درست انجام نشوند به سلامتتان آسیب می‌زنند.
آیا آرایشگاه مورد نظر را می‌شناسید؟
نخستین مورد از نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که اهمیت مرکز مراجعه شما بیش از هر کار دیگری است. بهتر است آرایشگاهی را انتخاب کنید که دارای متخصص کراتینه و فردی که تنها کار او کراتینه کردن است باشد و یا به مراکز کراتینه بروید، جایی که همه افراد فقط و فقط برای کراتینه به آن مراجعه می‌کنند. آرایشگر شما باید اطلاعات دقیق و کافی درباره مواد کراتینه داشته باشد و نام برند آن را بداند. او باید به صورت حرفه‌ای به شما مشاوره بدهد و دوز فرمالدهید موجود در مواد را بداند. اگر آرایشگر متخصص و مجرب نباشد، ممکن است موهای شما را در معرض حرارت بسیار بالا و یا مقادیر زیاد مواد شیمیایی قرار دهد و آسیب‌های جبران ناپذیری به آن‌ها وارد کند.
یکی دیگر از نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که مشاوره پیش از کراتینه را فراموش نکنید. حتی پس از آن که از همه چیز مطلع شدید با یک فرد حرفه‌ای و معتمد مشورت کنید. ببینید که موهایتان آمادگی این کار را دارند یا امکان دارد آسیب بیشتری ببینند. آرایشگاه شما باید دارای محل ویژه کراتین و با تهویه تخصصی و عالی باشد تا تنفس فرمالدهید را به حداقل برساند.
از نوع مواد خود آگاهی دارید؟
باید با مواد کراتینه آشنایی پیدا کنید و با در نظر گیری کیفیت و قیمت آن‌ها، نوع مورد نظرتان را انتخاب کنید. هرگز اجازه ندهید که آرایشگر شما از موادی که نمی‌شناسید استفاده کند. از اصل بودن مواد مطمئن شوید و از افراد ماهر کمک بگیرید. از جمله نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که هیچ کراتینی کاملا طبیعی و فاقد مواد شیمیایی نیست و هر موادی، چه ارزان و چه گران باید توسط فرد حرفه‌ای بر موهای شما قرار گیرند. مصنوعی بودن مواد از جمله معایب کراتینه کردن است و ممکن است برای فرد حساسیت‌زا باشد. اگر پوست و چشم‌های حساسی داشته باشید، احتمال دارد که راش‌های پوستی، خارش و سایر عوامل آلرژیک را تجربه کنید. استفاده از مواد نامرغوب و بی‌کیفیت امکان بروز عوارض را بیشتر می‌کند.
فرمالدهید چیست؟
آن چه سبب صاف شدن موها می‌شود ساختار کراتین نیست. همه انواع مو، چه صاف و چه فر دارای کراتین هستند و این ماده لزوما باعث صاف شدن موها نمی‌شود. کاهش کراتین برابر با از دست رفتن خاصیت انعطاف پذیری، آسیب به سلامت موها و ایجاد موخوره است. موهایی که وز شده اند و زیبایی و درخشش خود را از دست داده اند به ترمیم کراتین نیاز دارند. این ماده به تنهایی در تغییر حالت مو تاثیری ندارد و تنها قادر است موها را بازسازی کند. آن چه حالت موها را تغییر می‌دهد و آن‌ها را لخت می‌کند فرمالدهید است.
فرمالدهید زنجیره کراتین را در خطی صاف و مستقیم قرار می‌دهد و حالت مو را تغییر می‌دهد. نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که این کار هم در جهت نوسازی و هم در جهت صاف کردن مو انجام می‌گیرد. فرمالدهید یک ترکیب شیمیایی خطرناک است که در مواد ضد عفونی کننده نیز وجود دارد. این ماده سمی و فرار بوده و موادی همچون متیلن، گلیکول، فرومالین یا فرمالین، متانال، متانول متیل آلدهید، متیلن گلایکول، متیلن اکسید، متان دی ال موجود در کراتینه در برخورد با آب و هوا به آن تبدیل می‌شوند. متانال نام سیستماتیک فرمالدهید است و متیل آلدهید، متیلن گلایکول و یا متیلن اکسید نام‌های دیگر آن هستند. فرمالین شکل دیگری از فرمالدهید بوده و محلولی با 37 درصد فرمالدهید و گاه متانول است. پارافرمالدهیدها یا PFA شکل پلیمرزه شده این ماده اند که حالتی جامد دارند.
فرمالدهید در دمای اتاق از جامد به گاز تبدیل می‌شود و استنشاق آن بسیار خطرناک است. عوارضی همچون سرطان، از جمله نتایج تنفس بخار و گاز فرمالدهید هستند. بنابراین، حتی افراد دیگر نیز با کراتین درمانی در معرض خطر قرار می‌گیرند. آرایشگرهایی که مدام با مواد کراتینه سر و کار دارند باید بیشتر مراقب خود باشند و نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید را مطالعه کنند.
زمانی که آرایشگاه مورد نظرتان را انتخاب می‌کنید، باید توجه کنید که محل آن دارای تهویه مناسب باشد و کلیه اصول بهداشتی در آن رعایت شوند. وجود فرمالدهید لزوم کمک گرفتن از یک فرد متخصص را فراهم می‌آورد. یک سهل انگاری کوچک می‌تواند پوست کف سر را بسوزاند و آن را ملتهب، پوسته پوسته و برآمده کند. تا زمانی که مواد کراتینه بر موهایتان قرار داشته باشند، با هر بار اتو و سشوار فرمالدهید را در فضا پخش خواهید کرد و به خود ضرر خواهید رساند. آزادسازی این ماده علائمی همچون سوزش را به دنبال دارد و می‌تواند دردناک باشد. همچنین فرمالدهید با غلظت زیاد عارضه‌هایی مانند آبریزش بینی و سوزش چشم، سوزش گلو، خونریزی بینی و… را به دنبال دارد و افراد دارای آسم و برونشیت را آزار می‌دهد. این ماده دستگاه تنفسی را دچار حساسیت می‌کند و تا مدتی در بدن باقی می‌ماند. بیماری ALS از جمله بیماری‌های دیگری است که با این ماده تحریک می‌شود. سیستم عصبی مرکزی در خطر صدمه فرمالدهید قرار دارد و با صدمه دیدن، سردرد، افسردگی، تغییرات خلقی، بی‌خوابی، آلرژی، اختلال حافظه و تعادل را به دنبال می‌آورد.
FDA فرمالدهید را سرطان‌زا خوانده و آن را برای سلامتی افراد، به ویژه آرایشگرها خطرناک دانسته است. سرطان بینی، مغز و لوسمی نتیجه استنشاق طولانی مدت این ماده هستند.
آیا مواد کراتینه فاقد فرمالدهید بر حالت موها تاثیر دارند؟
مواد کراتینه مو اکنون ملایم‌تر شده اند و بسیاری از معایب فرمالدهید در آن‌ها وجود ندارد. نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که فرمالدهید کمتری در این مواد به کار می‌رود تا ضرر کمتری داشته باشد. البته باید بدانید اگر می‌خواهید موهایتان را کاملا صاف و لخت کنید و وزی آن‌ها را از بین ببرید، استفاده از فرمالدهید تنها راه شما است و مواد مکمل تنها می‌توانند موهای شما را احیا کنند یا از فر موها بکاهند. همین طور روش‌هایی که نتایج طولانی مدت دارند، حاوی فرمالدهید بیشتری هستند.
ترکیبات جایگزین معرفی شده برای فرمالدهید شامل گلیکولیک اسید بوده و تاثیر ملایمی دارند. این ترکیبات می‌توانند موها را صاف کنند اما با صافی موها بعد از آزادسازی فرمالدهید قابل مقایسه نیستند. روشی با نام کراتینه کمپلکس نیز وجود دارد که بدون فرمالدهید است و به مراتب ماندگاری کمتری دارد. اگر دوست ندارید از مواد دارای فرمالدهید بهره ببرید باید موهای ابریشمی و لخت و تصوری که از کراتینه کردن دارید را از بین ببرید.
در آخر نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید باید بگوییم که مواد بدون فرمالدهید نیز همیشه سالم نیستند و تحقیقات کافی بر آثار آن‌ها صورت نگرفته است.
چه کسانی نباید موهای خود را کراتینه کنند؟
افرادی که دارای حساسیت، آلرژی و بیماری‌های سختی همچون سرطان باشند یا از داروهای غدد و اعصاب استفاده کنند، باید درباره کراتین درمانی احتیاط به خرج دهند. موهای شدیدا آسیب دیده و شکننده، دارای بافت نازک و دچار ریزش با کراتینه کردن آسیب می‌بینند. زنان باردار نباید این تکنیک را بر موهای خود پیاده کنند. کراتینه کردن مو سلامت فرد باردار و فرزند وی را به خطر می‌اندازد و با آزاد شدن فرمالدهید صدمات جدی به همراه دارد. همچنین اگر آرایشگر باردار است باید از مواد کراتین و محیطی که در آن کراتین درمانی صورت می‌گیرد دور بماند. آزاد شدن فرمالدهید تا زمانی که مواد بر سر شما است ادامه دارد و با هر بار سشوار کردن موها تکرار شده، تنفس و سلامتتان را به خطر می‌اندازد.
هنگامی که به نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید آگاهی کامل پیدا کردید، متوجه می‌شوید که برای احیای موها روش‌های دیگری نیز وجود دارد و حتما لازم نیست از کراتین درمانی استفاده کنید. اگر با فر بودن موهای خود مشکلی ندارید و تنها می‌خواهید وز آن‌ها را از بین ببرید بهتر است آن‌ها پروتئینه کنید و از پروتئین و احیا بهره ببرید. کراتینه مو برای افرادی که می‌خواهند موهای خود را درخشان، صاف و لخت کنند مناسب بوده و فرد باید حداقل 12 سال سن داشته باشد و موهای او ضخیم، خشن، وز، آسیب دیده و فر یا حالت‌دار باشند.
فرایند صاف شدن موها چگونه است؟
نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید متشکل از روند تغییر حالت موهای شما است. مواد کراتینه پیوندهای هیدروژن را می‌شکنند و موها را در 2 مرحله استفاده از صاف کننده و استفاده از خنثی یا تثبیت کننده صاف می‌کند. در مرحله اول موها صاف شده و در مرحله دوم حالتشان تثبیت می‌شود. این مواد می‌توانند اسیدی و قلیایی باشند. کراتینه قلیایی دارای سدیم هیدروکسید است و تاثیر بیشتری دارد. ماده دیگر تاثیرگذار در صافی موقت موها آمونیوم تیوگلیکولات است که اتصال تارهای مو را برای چندین ماه از بین می‌برد و حالت فر موها را محو می‌کند.
مدت زمان ماندگاری کراتینه مو چقدر است؟
مدت زمان دوام کراتین بین 2 تا 5 ماه است و تا زمانی که ریشه دوباره رشد نکند، موها حالت صافی خود را حفظ می‌کنند. نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید شامل یادگیری نحوه مراقبت از مو بعد از کراتین درمانی است. هرقدر بیشتر مراقب موهای خود باشید، صافی موهای شما دوام بیشتری خواهد داشت. ضمن این که این کار قیمت بالایی دارد و مراقبت‌های بعد از آن نیز با استفاده از شامپوهای بدون سولفات و مخصوص و ماسک موهای ویژه همراه است. به همین دلیل نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که کراتینه کردن آخر کار نیست و همچنان زحمات زیادی بر دوش شما است. لازم به ذکر است پس از انجام این کار نباید تا 48 ساعت به حمام بروید.
دیگر مورد از نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که این روش دائمی نیست و ریشه مو را ترمیم نمی‌کند. مواد کراتینه تنها ساقه موها را پوشش می‌دهد و موهای تازه روییده را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. شستشو و استحمام دوام صافی موها را کم می‌کند و به مرور حالت موها را به شکل اولیه خود درمی‌آورد.
آیا با عوارض دیگر کراتین درمانی آشنایی دارید؟
یکی از بدترین آسیب‌های احتمالی کراتینه موها، ریزش مو است. اگر فشار زیادی به ریشه موها وارد شود و موها از کف سر بسوزند، فرد با اولین شستشو با ریزش شدید موها مواجه می‌شود. از جمله نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که کراتین درمانی یا احیای مو با کراتین نام‌های غلطی برای این کار هستند که جا افتاده اند و ما نیز به ناچار از آن‌ها استفاده می‌کنیم. کراتینه کردن مو با شکستن پیوند موها به آن‌ها آسیب می‌رساند و همچنین چربی و رطوبت طبیعی کف سر را کاهش می‌دهد. به همین دلیل ممکن است فرد شوره، پوسته و مشکلات دیگر را نیز تجربه کند و با خشکی پوست کف سر مواجه شود.
رنگ مو و کراتین
اگر قصد رنگ کردن موهای خود را دارید، بهتر است آن را پیش از کراتینه کردن موهای خود انجام دهید. نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید گوشزد می‌کند که این روش می‌تواند منجر به کمرنگ شدن موهای شما شود. اما رنگ مو نیز می‌تواند به بافت مو آسیب برساند و به همین دلیل بهتر است با کراتین، قسمت‌های آسیب دیده را بهبود ببخشید. رنگ کردن بعد از کراتین باعث از بین رفتن مواد آن نمی‌شود اما ممکن است نتیجه دلخواه را به همراه نداشته باشد و به علت وجود مواد بر ساقه مو، رنگ دلخواه را ایجاد نکند.
هر چند وقت یک بار می‌توانیم از این روش استفاده کنیم؟
در نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید توصیه می‌شود که بیش از 3 بار در سال موهای خود را کراتینه نکنید. برخورد بیش از حد مواد کراتینه با مو سبب صدمه و تضعیف آن می‌شود و به همین دلیل باید به موهای خود استراحت بدهید.
پیش از کراتینه کردن موها چه کار کنیم؟
نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید به ما یادآور می‌شود که قبل از رفتن به آرایشگاه از شامپو بچه استفاده کنیم و موهای خود را بشوییم. شامپو بچه کمترین میزان مواد شیمیایی را داشته و کمک می‌کند که موهای شما پس از استحمام با هیچ ماده اضافی پوشیده نشده باشد. برای تاثیر بیشتر کراتینه، توصیه می‌شود که از مصرف هر گونه ماسک مو و نرم کننده خودداری کنید تا ساقه موهای شما با هیچ ماده‌ای پوشیده نشده باشد. اما اگر به فکر سلامت موهای خود هستید، باید بدانید که در این روش زیبایی، اتو مو در دمای 450 درجه فارنهایت قرار دارد و تک تک تارهای مو را چندین و چند بار اتو می‌کند. اگر از نرم کننده استفاده کنید ماندگاری و تاثیرگذاری کراتینه کاهش می‌یابد اما آسیب کمتری به موهایتان می‌رسد.
از حمام بخار استفاده کنید. نکاتی که باید پیش از کراتینه کردن موها بدانید این است که ماندن در حمام بخار با فضای بسته، طی 10 الی 15 دقیقه کوتیکول‌های مو را باز می‌کند و جذب رطوبت آن‌ها را بالا می‌برد. پس از استفاده از شامپوی مورد نظر موها را با آب نسبتا خنک شستشو دهید. به یاد داشته باشید که حتی اگر می‌خواهید از نرم کننده استفاده کنید، محصول مورد نظر نباید خیلی سنگین باشد و فرایند صاف کردن مو طی کراتین درمانی را دچار مشکل کند.
مشورت با آرایشگر و سوال و مشاوره بسیار مهم است. مواد کراتینه مختلف به کارهای متفاوتی نیاز دارد و ممکن است آرایشگر شما توصیه‌های دیگری داشته باشد.
