ریزش مو یکی از شایع‌ترین مشکلات پوست و مو است که می‌تواند مردان و زنان را در هر سنی درگیر کند. عوامل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، کمبودهای تغذیه‌ای، دوران بارداری و شیردهی، آسیب‌های فیزیکی به پوست سر و اختلالات خودایمنی در بروز آن نقش دارند.
اما نکته جالب اینجاست که استرس و اضطراب نه تنها پیامدهای روانی ناخوشایندی دارند، بلکه می‌توانند به‌عنوان یک عامل محرک، ریزش مو را تشدید کنند. در این مقاله، به بررسی ارتباط بین استرس و ریزش مو و همچنین راهکارهای مؤثر برای کنترل این مشکل می‌پردازیم.
چرا استرس باعث ریزش مو می‌شود؟
رابطه بین استرس و ریختن مو پیچیده است و مکانیسم‌های مختلفی در این فرآیند دخیل هستند. برخی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار عبارتند از:
۱. اختلال در چرخه طبیعی رشد مو
موها در یک چرخه منظم از رشد (آناژن)، توقف (کاتاژن) و ریزش (تلوژن) قرار دارند. استرس مزمن می‌تواند این چرخه را مختل کند و باعث شود موها زودتر از حد طبیعی وارد فاز ریزش شوند.
۲. تغییرات هورمونی ناشی از استرس
استرس باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول می‌شود که تأثیر مستقیمی بر فولیکول‌های مو دارد. افزایش این هورمون می‌تواند فاز رشد مو را کوتاه‌تر و فاز ریزش را تسریع کند. همچنین، اختلالات هورمونی ناشی از استرس می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند بی‌خوابی شود که خود عاملی تشدیدکننده ریزش مو است.
۳. تأثیر منفی بر سلامت پوست سر
استرس می‌تواند ترشح سبوم (چربی طبیعی مو) را تغییر دهد و منجر به مشکلاتی مانند درماتیت سبوره‌ای یا شوره شدید شود. این عوامل، محیط نامناسبی برای رشد موها ایجاد می‌کنند و ریزش مو را افزایش می‌دهند.
۴. کاهش جذب مواد مغذی ضروری
استرس بر سیستم گوارش تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث کاهش جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز برای سلامت موها شود. کمبود آهن، روی، ویتامین D و بیوتین از عوامل شایع ریزش مو هستند.
۵. عادات ناخودآگاه آسیب‌زا
برخی افراد در مواقع استرس، عادت‌هایی مانند کشیدن موها (تریکوتیلومانیا) یا مالش شدید پوست سر پیدا می‌کنند که این رفتارها به‌مرور زمان به فولیکول‌های مو آسیب می‌زنند.
۶. تضعیف سیستم ایمنی و بیماری‌های خودایمنی
استرس طولانی‌مدت سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و ممکن است منجر به آلوپسی آره‌اتا (ریزش موی سکه‌ای) شود، که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می‌کند.
مدت زمان بازگشت موهای ریخته شده ناشی از استرس
فرآیند رشد مجدد موها ممکن است چندین ماه به طول بینجامد، بنابراین حفظ صبر و شکیبایی در این دوره ضروری است. در این بازه زمانی، می‌توانید اقداماتی از قبیل انواع ورزش، رعایت تغذیه مناسب، درمان های تخصصی و … برای تسریع و بهبود رشد موهای خود انجام دهید.
ریزش مو ناشی از استرس: آیا قابل درمان است؟
پاسخ مثبت است! ریزش موی مرتبط با استرس (معروف به ریزش موی استرسی) معمولاً موقتی است و با مدیریت استرس و مراقبت صحیح از موها قابل درمان است. یکی از شایع‌ترین انواع این ریزش، تلوژن افلوویوم است که بیشتر در زنان دیده می‌شود. خوشبختانه با کاهش سطح استرس، فولیکول‌های مو دوباره فعال شده و موها به تدریج رشد می‌کنند.
تأثیرات مخرب استرس روی پوست و مو: از آکنه تا پیری زودرس تأثیر ماساژ در کاهش استرس و اضطراب
راه‌های درمان و کنترل ریزش مو ناشی از استرس
خوشبختانه، با مدیریت استرس و اصلاح سبک زندگی، می‌توان تا حد زیادی از ریزش مو جلوگیری کرد یا آن را کاهش داد. برخی از روش‌های مؤثر عبارتند از:
مدیریت استرس:
تمرین مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق
انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند پیاده‌روی در طبیعت
مشاوره با روانشناس برای کنترل اضطراب مزمن
تغذیه سالم:
مصرف مواد غذایی سرشار از آهن، روی، امگا-۳، ویتامین D و بیوتین
کاهش مصرف قند و غذاهای فرآوری شده
نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت پوست و مو
مراقبت از موها:
استفاده از شامپوهای ملایم و بدون سولفات
ماساژ پوست سر با روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل یا رزماری
اجتناب از استفاده زیاد از سشوار و اتوی مو
درمان‌های تخصصی:
مشاوره با متخصص پوست و مو برای بررسی علل دقیق ریزش
استفاده از مزوتراپی، PRP یا لیزر درمانی در صورت نیاز
مصرف داروهای تجویزی مانند مینوکسیدیل تحت نظر پزشک
داروهای مؤثر در درمان ریزش موی ناشی از استرس
درمان ریزش موی مرتبط با استرس معمولاً شامل دو دسته دارو می‌شود: داروهای محرک رشد مو و داروهای کنترل‌کننده استرس و عوارض ناشی از آن. برخی از این داروها عبارتند از:
ماینوکسیدیل (Minoxidil):
این دارو با بهبود گردش خون در ناحیه فولیکول‌های مو، به رشد موهای جدید کمک می‌کند.
فیناستراید (Finasteride):
این دارو مخصوص آقایان است و با مهار آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز (مسئول تبدیل تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون) از ریزش مو جلوگیری کرده و رشد موها را تقویت می‌نماید.
بیوتین (Biotin):
این ویتامین از گروه B به عنوان مکملی مؤثر در تقویت ساختار مو و کاهش ریزش آن شناخته می‌شود.
داروهای ضداضطراب:
در برخی موارد، این داروها با کاهش سطح استرس، تأثیر غیرمستقیمی بر کاهش ریزش مو دارند. با این حال، مصرف آن‌ها باید حتماً تحت نظر پزشک صورت گیرد.
توجه: پیش از شروع هرگونه درمان دارویی، مشورت با پزشک متخصص الزامی است.
