پارونیشیا (به انگلیسی: Paronychia) یا عقربک یا کژدمه یک عارضه ناخن است که گاه با چرککردگی گوشه ناخن اشتباه گرفته میشود.
در اغلب موارد باکتری استافیلوکوک اورئوس عامل آن است اما می تواند ناشی از قارچ ها یا باکتری های دیگر نیز باشد. معمولا دو تا سه روز پس از عفونت، بافت اطراف ناخن ملتهب می شود و با قرمزشدن، ایجاد چرک، درد و احساس گرما و سوزش همراه است.
عقربک باکتریایی معمولاً با درد همراه است، در حالی که عقربک قارچی بدون درد است
انواع عقربک ناخن :
– عقربک حاد
– عقربک مزمن
علائم عقربک ناخن :
برخی علائم عقربک مشابه با عفونت های پوستی دیگر هستند. علائم دیگر به طور مستقیم خود ناخن را تحت تاثیر قرار می دهند.
از علائم عقربک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– تورم، حساسیت به لمس، و قرمزی اطراف ناخن
– آبسه های حاوی چرک
– سخت شدن ناخن
– تغییر شکل یا آسیب دیدگی ناخن
– جدا شدن ناخن از بسترخود
تشخیص عقربک ناخن :
در بیشتر موارد، پزشک به راحتی می تواند با یک معاینه جسمانی، عقربک را تشخیص دهد. همچنین پزشک سابقه پزشکی بیمار را به دنبال عوامل خطرآفرین مانند دیابت، بررسی خواهد کرد.در برخی موارد، پزشک ممکن است نیازمند نمونه برداری از چرک موجود باشد. این نمونه برای تجزیه و تحلیل این که دلیل عفونت باکتریایی یا قارچی بوده است، به آزمایشگاه ارسال می شود.
افراد مستعد عقربک ناخن :
افرادی که کار هنری انجام می دهند، تعمیرکاران، شاغلان در صنایع مختلف غذایی مانند قصابی، نانوایی و… و به طور کلی همه کسانی که دائم از دست های خود برای انجام کارهای مختلف استفاده می کنند، بیشتر مستعد جراحت و آسیب دیدگی انگشتان دست و در پی آن بیماری عقربک هستند. اگر فرد مبتلا در رستوران یا واحدی که مستقیم با مواد غذایی سروکار دارد شاغل است باید تا زمان بهبود عفونت، کار خود را تعطیل کند؛ زیرا باکتری استافیلوکوک اورئوس مواد غذایی را آلوده می کند و زمینه ساز ناراحتی های گوارشی از جمله اسهال است.
عوامل افزایش دهنده خطر عقربک:
آسیب اطراف ناخن انگشتان دست
تماس شغلی با رطوبت مداوم ( نظیر مشاغل ظرفشویی ، لباسشویی ، خودروشویی و خدمتکاری منازل
دیابت شیرین
جویدن ناخن و پوست کناره آن.
پیشگیری از عقربک ناخن :
برای پیشگیری از بروز عقربک و عوارض آن پوشیدن دستکش هنگام انجام کارهای سخت که باعث جراحت در انگشتان و دست ها می شود، ضروری است. تزریق واکسن کزاز نیز در این شرایط توصیه می شود.
♦ دست خود را خشک نگه دارید و در معرض رطوبت دائم قرار ندهید. به مدت طولانی از دستکش یا از ناخن مصنوعی استفاده نکنید.
♦ جلوگیری از تماس زیاد دستها با رطوبت خودداری از کندن گوشه ناخن جلوگیری از آسیب دیدگی نوک انگشت
♦ همچنین باید از کوتاه کردن بیش از حد ناخن به ویژه کندن پوست های اطراف ناخن خودداری کرد زیرا مجرای نفوذ باکتری به پوست باز می شود.
♦ از ناخن و پوست اطراف آن مراقبت کامل کنید.
♦ ناخن خود را نجوید و گوشه آن را نکنید.
♦ برای آرایش ناخن خود از وسایل شخصی استفاده کنید.
♦ ناخن های دست را هفته ای یکبار و ناخن های پا را ماهی یکبار کوتاه کنید.
♦ از ناخن گیر تیز استفاده کنید و گوشه های ناخن را گرد کنید.پوست اطراف ناخن را به هیچ وجه دستکاری نکنید.
♦ مراقب باشید دستتان در معرض مایعات و پودرهای ظرفشویی قرار نگیرد. دستکش های لاستیکی با پوشش داخلی نخی مناسب ترین وسیله برای این کار است.
درمان عقربک ناخن :
روش های درمان عقربک با توجه به شدت و این که حاد یا مزمن است، متفاوت هستند.
زمانی که عفونت باکتریایی دلیل عقربک حاد است، پزشک ممکن است مصرف آنتی بیوتیک، مانند دیکلوگزاسیلین یا کلیندامایسین را تجویز کند.
زمانی که عفونت قارچی دلیل عقربک مزمن است، پزشک داروهای ضد قارچ را تجویز خواهد کرد. این داروها موضعی هستند و به طور معمول حاوی کلوتریمازول یا کتوکونازول هستند.
عقربک مزمن ممکن است به چند هفته یا چند ماه زمان برای درمان کامل نیاز داشته باشد. خشک نگه داشتن و تمیز نگه داشتن دست ها طی این مدت اهمیت دارد. اگر شغل شما به گونه ای است که دست ها به طور مرتب در معرض رطوبت یا میکروب ها قرار می گیرند، ممکن است به گرفتن مرخصی برای تکمیل درمان نیاز داشته باشید.
پزشک ممکن است خشک کردن چرک ناشی از آبسه ها را نیز مد نظر قرار دهد. برای این کار، پزشک از بی حسی موضعی استفاده کرده و چرک را تخلیه می کند.
عقربک (Paronychia) یک عفونت پوستی است که اطراف ناخن شکل می گیرد. این شرایط به واسطه ورود باکتری یا قارچ به زیر پوست رخ می دهد.
عقربک می تواند در نتیجه گاز گرفتن یا جویدن ناخن شکل بگیرد، اما زمانی که دست ها به طور مکرر با رطوبت یا مواد شیمیایی در تماس هستند، رایجتر است.
بیشتر موارد عقربک جدی نیستند و روش های درمان کارآمدی نیز برای مقابله با آن وجود دارند. در ادامه با این شرایط و روش های درمان آن بیشتر آشنا می شویم.
عقربک چیست؟
عقربک یک عفونت پوستی است که اطراف پوست ناخن حداقل یکی از انگشتان دست یا پا شکل می گیرد. این شرایط به طور معمول اطراف لبه های ناخن در قسمت پایین یا کناره ها رخ می دهد.
این عفونت پوستی موجب التهاب، تورم، و ناراحتی در اطراف ناخن می شود. آبسه حاوی چرک نیز می تواند در نتیجه عقربک شکل بگیرد.
دو نوع عقربک وجود دارند:
عقربک حاد طی چند ساعت یا چند روز شکل می گیرد. در این شرایط، عفونت معمولا به عمق انگشت نفوذ نمی کند و درمان به موقع می تواند کاهش سریع علائم را در پی داشته باشد.
از سوی دیگر، در عقربک مزمن علائم حداقل برای شش هفته ادامه دارند. این شرایط بسیار آرامتر گسترش می یابد و می تواند حالتی بسیار جدی به خود بگیرد. عقربک حاد اغلب چند انگشت را به طور همزمان تحت تاثیر قرار می دهد.
عقربک می تواند در هر سنی شکل بگیرد و البته به راحتی قابل درمان است.
در موارد نادر، عفونت می تواند به قسمت های دیگر انگشت دست یا پا گسترش یابد. در این شرایط، بیمار باید به پزشک مراجعه کند.