رنگ لب‌ها مانند رنگ پوست در هر فردی متفاوت است و می‌تواند توناژهای رنگی مختلفی داشته باشد. لب‌ها بخشی از زیبایی صورت هستند بنابراین ظاهر کدر و ناسالم آن‌ها می‌تواند تأثیرات منفی بر چهره ما بگذارد. در برخی موارد، تغییر در رنگ یا وضعیت تیرگی لب می‌تواند نشانه عدم مراقبت صحیح از آن‌ها و یا هشداری مبنی بر وجود یک اختلال داخلی باشد. عوامل مختلفی می‌توانند در تیره شدن لب‌ها نقش داشته باشند اما به ندرت پیش می‌آید که یک بیماری خطرناک مانند سرطان در آن دخیل باشد.
اگر کدری و تیرگی لب ناشی از یک اختلال داخلی باشد، با تشخیص و درمان مناسب، لب‌ها به رنگ اولیه خود برمی‌گردند. همچنین با استفاده از درمان‌های خانگی نیز می‌توان رنگ لب‌ها را روشن‌تر کرد.
چه عواملی باعث تیرگی لب می‌شوند؟
متفاوت بودن رنگ لب‌ها در افراد مختلف یک ویژگی کاملاً طبیعی است. رنگدانه‌ای به نام ملانین (melanin) این رنگ را به پوست می‌دهد. هر چقدر ملانین کمتر باشد، پوست روشن‌تر و در مقابل، مقدار بیشتر آن به معنی پوستی تیره‌تر است. در صورتی که پوست بیش از حد ملانین تولید کند، ممکن است منجربه هایپرپیگمنتیشن (Hyperpigmentation) یا تغییر در رنگ پوست شود.
هایپرپیگمنتیشن نوعی اختلال در تولید ملانین است و موجب می‌شود تا بخش‌هایی از پوست که تحت تأثیر این اختلال قرار گرفته‌اند، تیره‌تر از سایر نقاط شوند. یک مثال شایع از این عارضه، لک‌های پیری هستند که می‌توانند با قرارگیری در معرض نور آفتاب در ارتباط باشند.
این لک‌ها می‌تواند تقریباً در هر بخش از بدن از جمله لب‌ها ظاهر شوند. اما اکثر افراد معتقدند که این اختلال پوستی بی‌خطر بوده و تنها بر زیبایی پوست تأثیر می‌گذارد.
عواملی که باعث بروز هایپرپیگمنتیشن یا تیرگی لب و پوست می‌شوند عبارت‌اند از:
- قرارگیری در معرض آفتاب
- سیگار کشیدن
- بارداری
- داروهای خاص
- بیماری
آفتاب
با قرارگرفتن پوست در معرض آفتاب، بدن تولید ملانین را در پوست افزایش می‌دهد تا پوست بتواند اشعه‌های ماوراء بنفش را جذب کند. به این ترتیب پوست در برابر آسیب‌هایی که ممکن است از جانب آفتاب بر آن وارد شود، محافظت می‌شود.
مانند سایر بخش‌های بدن، لب‌ها نیز در صورت قرارگیری در معرض نور آفتاب باید با ضدآفتاب پوشانده شوند. بالم‌های لب حاوی ضدآفتاب با درجه SPF 30 یا بالاتر می‌توانند از لب‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از آفتاب محافظت کنند.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن علاوه بر این‌که برای سلامت کلی بدن مضر است، می‌تواند تأثیرات منفی نیز بر پوست به ویژه پوست و تیرگی لب داشته باشد. نیکوتین (nicotine) و بنزوپیرن (benzpyrene) موجود در دخانیات می‌توانند تولید ملانین را در پوست تشدید کنند. در نتیجه لب‌ها به تدریج کدر و تیره‌تر خواهند شد.
بارداری
برخی از خانم‌ها ممکن است در طول دوران بارداری خود تغییراتی را در پوست خود تجربه کنند. این اتفاق به دلیل تغییر در سطح هورمون‌های بدن رخ می‌دهد که در نتیجه آن ممکن است پوست برخی از نواحی بدن مانند لب‌ها، پیشانی، گونه‌ها و بینی تیره‌تر شوند. البته معمولاً این تغییرات پس از طی شدن دوره بارداری برطرف خواهند شد.
داروهای خاص
برخی از داروها می‌توانند باعث بروز هایپرپیگمنتیشن یا تیرگی لب شوند. از جمله این داروها می‌توان به داروی ضد مالاریا (antimalarial) و آنتی‌بیوتیک خوراکی مینوسایکلین (minocycline) اشاره کرد. پس از اتمام دوره دارو، معمولاً پوست به رنگ عادی خود برمی‌گردد. اما در برخی موارد این امکان وجود دارد که لک و تیرگی‌ها همچنان باقی بماند.
بیماری
برخی از اختلالات و بیماری‌ها می‌توانند باعث بروز هایپرپیگمنتیشن شوند. یکی از شناخته شده‌ترین آن‌ها بیماری آدیسون (Addison) یا نارسایی غدد فوق کلیوی است.
این بیماری نوعی اختلال در سیستم ایمنی بدن است که جلوی تولید هورمون‌های ضروری توسط غدد فوق کلیوی را می‌گیرد. این شرایط می‌تواند باعث تیره شدن پوست، لب‌ها یا لثه‌ها شود. از دیگر علائم این بیماری می‌توان به کمبود انرژی، ضعف، کج‌خلقی و افسردگی اشاره کرد.
درمان‌های خانگی تیرگی لب
خشک بودن پوست لب‌ها، می‌تواند آن‌ها را تیره و کدر‌تر نشان دهد. با استفاده از درمان‌های ساده خانگی می‌توان رنگ تیره لب‌ها را روشن‌تر کرد و ظاهری شاداب‌تر به آن‌ها بخشید.
- اسکراب عسل
لایه‌برداری ملایم لب‌ها، سلول‌های مرده پوست را پاک‌سازی کرده و لب‌ها را صاف و نرم‌تر می‌کند. با استفاده از روش زیر یک اسکراب خانگی برای خود درست کنید:
- 1 قاشق چای‌خوری عسل را با 1 قاشق چای‌خوری شکر مخلوط کنید.
- مخلوط را با حرکت‌های دایره‌ای به آرامی بر روی لب‌های خود بمالید و به مدت چند دقیقه ماساژ دهید.
- سپس لب‌ها را با آب گرم شستشو دهید.
نکته:
بیش از 1 بار در هفته لب‌ها را لایه‌برداری نکنید زیرا پوست لب‌ها نازک و آسیب‌پذیر است و لایه‌برداری بیش از حد می‌تواند باعث تحریک آن‌ها شود.
- ماساژ با روغن بادام
ماساژ لب‌ها با روغن بادام باعث رطوبت‌دهی و افزایش چرخش خون در آن‌ها می‌شود. بخشی از رنگی که در تیرگی لب ها دارند به دلیل وجود رگ‌های خونی است که زیر پوست آن‌ها قرار دارند. به همین دلیل ماساژ لب‌ها می‌تواند جریان خون را در آن‌ها افزایش دهد.
همچنین روغن بادام و یا روغن نارگیل با کیفیت می‌تواند یک درمان خانگی عالی برای خشکی لب‌ها باشد. روغن را چند بار در روز با ملایمت بر روی لب‌ها ماساژ دهید تا طی 1 تا 2 روز متوجه تأثیرات آن بشوید.
- تهیه یک بالم لب خانگی
استفاده منظم از بالم لب، لب‌ها را مرطوب و سالم نگه می‌دارد. با استفاده از دستورالعمل زیر یک بالم لب خانگی با ترکیبات طبیعی برای خود درست کنید:
- 1 قاشق غذاخوری موم زنبور عسل را در یک کاسه ریخته و در مایکروفر قرار دهید.
- موم را به مدت 45 ثانیه با درجه بالا گرم کنید.
- 1 قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به موم اضافه کرده و برای 45 ثانیه دیگر حرارت دهید.
- محتوای ظرف را به مدت 30 ثانیه دیگر حرارت دهید تا همه مواد خوب با هم مخلوط شوند.
- 3 قطره روغن نعناع را به مخلوط اضافه کرده و برای 15 ثانیه دیگر در مایکروفر با درجه حرارت بالا قرار دهید.
- مخلوط به دست آمده را درون یک ظرف یا تیوب کوچک بریزید.
- 5 دقیقه زمان بدهید تا مخلوط سرد و سفت شود.
نکته: بالم لب را درون یخچال نگه دارید تا آب نشود.
- آب‌رسانی
نوشیدن مایعات و هیدراته نگه داشتن بدن یکی از بهترین روش‌ها برای مراقبت از پوست است. لب‌ها یکی از اولین نواحی بدن هستند که نسبت به کم آبی بدن واکنش نشان داده و خشک می‌شوند. به همین دلیل مهم است که آب بدن خود را در طول روز تأمین کنید. برای رفع تیرگی لب یک حلقه خیار یا لیمو را درون لیوان آب خود بیندازید تا هم طعم خوبی به آب بدهد و هم باعث طراوت و شادابی شما شود.
- لیمو
مردم مدت‌ها است که از لیمو به عنوان یک درمان خانگی برای روشن‌شدن پوست استفاده می‌کنند. البته هیچ‌گونه شواهد علمی مبنی بر روشن کردن رنگ لب‌ها توسط لیمو وجود ندارد. اما لیمو به این دلیل که حاوی سیتریک‌اسید (citric acid) است قادر است تا سلول‌های مرده پوست را از بین برده و تأثیر لایه‌برداری بر پوست داشته باشد.
لیمو را به صورت حلقه‌ای برش زده و نیمی از یک حلقه آن را حداکثر تا 1 دقیقه بین لب‌هایتان نگه دارید. سپس با آب گرم بشویید.
نکته:
لیمو خاصیت اسیدی بالایی دارد و می‌تواند باعث تحریک پوست شود. به همین دلیل قبل از استفاده از لیمو مطمئن شوید که هیچ‌گونه زخم یا خراشی بر روی لب‌هایتان نباشد.
روش‌های درمانی
از جمله روش‌های درمانی تیرگی لب می‌توان به کرم‌ها، لایه‌بردارهای شیمیایی و لیزردرمانی اشاره کرد. این گزینه‌های درمانی میزان ملانین موجود در پوست را کاهش داده و جلوی تولید آن را می‌گیرند. شواهد اندکی مبنی بر ایمنی و تأثیر مثبت روش‌های روشن‌سازی پوست وجود دارد. زیرا این روش‌ها در برخی موارد می‌توانند به پوست آسیب برسانند و این امکان وجود دارد که نتایج حاصل از درمان ماندگار نبوده و پس از مدتی از بین بروند.
از عوارض جانبی این درمان‌ها می‌توان به تحریک پوست، جای زخم و آسیب‌های عصبی اشاره کرد. همچنین کرم‌های روشن‌کننده پوست می‌توانند حاوی جیوه باشند که براساس گفته آکادمی پوست آمریکا، این ماده می‌تواند برای سلامتی بدن مضر باشد.
از لب‌ها غافل نشوید
پوست لب‌ها نازک‌تر از سایر بخش‌های بدن است. لب‌ها فاقد غدد تعریق هستند و بر روی آن‌ها هیچ‌گونه مویی وجود ندارد تا از آن‌ها محافظت کند. به همین دلیل می‌توانند به سرعت خشک شوند. پوست خشک لب‌ها می‌تواند آن‌ها را کدر و تیره‌تر به نظر برساند.
مرطوب کردن منظم و هیدراته نگه داشتن بدن می‌تواند به لطافت و درخشان ماندن لب‌ها کمک کند. پوست لب‌ها خیلی حساس هستند و نسبت به تأثیرات آفتاب، سیگار و محصولات آرایشی آسیب‌پذیرند.
به همین دلیل همانطور که به صورت خود ضدآفتاب می‌زنید، لب‌هایتان را نیز با آن پوشش دهید تا دچار سوختگی نشوند. همچنین ترک سیگار علاوه بر این‌که برای سلامت کلی بدن لازم است به بهبود ظاهر پوست به ویژه پوست لب‌ها نیز کمک می‌کند. فراموش نکنید که در پایان روز آرایش خود را پاک کنید تا پوست، اجازه تنفس پیدا کند.
توصیه نهایی
تیرگی لب لزوماً نشانه یک عارضه داخلی نیست و برخی افراد به طور ذاتی دارای لب‌های تیره هستند. اما اگر لب‌هایتان در طول زمان تغییر رنگ داده و تیره شوند باید به دنبال علت بگردید. با یک رژیم غذایی مناسب، مرطوب کردن لب‌ها و هیدراته نگه داشتن بدن می‌توان سلامت و شادابی لب‌ها را حفظ کرد. همچنین می‌توانید از درمان‌های خانگی ساده برای لایه‌برداری و مرطوب کردن لب‌ها استفاده کنید تا صاف و درخشان شوند.
