مقایسه استموکسیدین، ماینوکسیدیل و آمینکسیل در درمان ریزش مو

جهت درمان ریزش مو محصولات متعدی در بازار وجود دارند که ترکیبات برخی از آنها کاملا با یکدیگر متفاوت است. بنابراین همانطور که انتظار می رود، اغلب، مصرف کننده در خصوص انتخاب محصول درست و متناسب با نوع مشکل خود، دچار تردید می شوند.

همه ی افراد دوست دارند، موثرترین محصول با قدرتمندترین ترکیبات موثره را برای درمان مشکل خود انتخاب کنند. اما با وجود این همه ترکیبات متعدد، تصمیم گیری در انتخاب درست چطور ممکن است؟

آیا این ترکیبات واقعا عملکرد متفاوت و نتایج مختلفی دارند؟ مهمترین مواردی که می بایست براساس آن ترکیبی درست برای ریزش مو انتخاب کرد چیست؟

در این مقاله سه مورد از مشهورترین ترکیبات صنعتی موثر در درمان ریزش مو یعنی استموکسیدین، ماینوکسیدیل و آمینکسیل با یگدیگر مقایسه شده اند.

امید است مصرف کننده در انتهای مقاله با بررسی مزایا و معایب هر یک از این ترکیبات و در نظر گرفتن نیازها و توقعات خود بتواند انتخابی شایسته از میان آنها به عمل آورد.

مقایسه ی ساختار آمینکسیل، ماینوکسیدیل و استموکسیدین

آمینکسیل ساختاری شبیه به ماینوکسیدیل دارد؛ با این تفاوت که فاقد یک گروه از پیپریدینیل هاست.

این در حالی است که استموکسیدین ساختاری کاملا متفاوت با ماینوکسیدیل دارد. نام علمی استیموکسیدین در شیمی کاربردی Diethyl pyridine-2,4-dicarboxylate می باشد.

مقایسه ی اثربخشی آمینکسیل، ماینوکسیدیل و استموکسیدین

**  ماینوکسیدیل

ماینوکسیدیل یکی از دو ترکیب مورد تایید FDA است که تا به امروز بطور گسترده ای جهت رشد مجدد مو، در محصولات زیادی مورد استفاده قرار گرفته است. (ترکیب دیگر مورد تایید FDA، فیناستراید می باشد.)

در ابتدا از ماینوکسیدیل بصورت خوراکی و برای درمان فشار خون استفاده می شده است، اما پس از مدتی متوجه شدند افرادی که از ماینوکسیدیل برای کاهش فشار خون استفاده می کنند، رشد موی چشمگیری داشته اند.

مطالعات دقیق تر سبب شد تا در نهایت FDA ماینوکسیدیل موضعی با دوز 2% و 5% را به عنوان راه حلی جهت درمان ریزش مو به رسمیت بشناسد. (البته امروزه ماینوکسیدیل با دوزهای بالاتر تحت نظر پرشک تجویز می شود.)

در سال 1980 اسنادی منتشر شد که توانست عوارض جانبی ماینوکسیدیل را به اثبات برساند؛ (گرچه این اسناد نتوانستند سبب لغو تاییدیه FDA برای اثر بخشی این ترکیب شوند.)

به عنوان مهمترین عوارض ماینوکسیدیل که سبب شده تقریبا بیشتر کمپانی های درموکازمتیک این ترکیب را از فرمولاسیون خود حذف کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

* احساس سوزش، خارش یا قرمزی پس از مصرف محلول

* احتمال ایجاد موهای ناخواسته و یا زبر شدن موهای روی صورت، گوش ها و گردن

* ایجاد وابستگی (بدین ترتیب که باید مداوم استفاده شود و پس از قطع یکبار احتمال ریزش مو بسیار است)

**  آمینکسیل

همانطور که در ابتدا بررسی شد، ساختار آمینکسیل بسیار مشابه به ماینوکسیدیل است، حتی به نظر می رسد آمینکسیل مشابه ماینوکسیدیل عمل می کند. اما آمینکسیل چیست؟

آمینکسیل یک مولکول شیمیایی انحصاری است که توسط کمپانی لورال فرانسه اختراع شده و ادعا می کند که مانع “پری فولیکولار فیبروزیس” می شود. بدین معنا که جلوی فیبروزه شدن و کوچک شدن فولیکول های مو را می گیرد.

آمینکسیل برای درمان ریزش مو استفاده می شود و بطور موثری منجر به تحریک رشد مو در افراد مبتلا به آلوپسی می شود. این ترکیب جریان خون فولیکول های مو را (به عنوان یک محرک رشد مو) افزایش می دهد.

از دیگر آثار آمینکسیل می توان به پیشگیری از تشکیل کلاژن اطراف فولیکول مو بواسطه ی جلوگیری از سخت شدن شفت مو اشاره کرد. آمینکسیل برای تمام خانم ها و آقایان دارای الگوی ریزش موی ارثی (آلوپسی آندروژنیک) مناسب و قابل استفاده است.

پس از آنکه لورال آمینکسیل را به عنوان یک ترکیب موثر در درمان ریزش مو معرفی کرد، از آنجائیکه یک کمپانی کازمتیک است نه دارویی، به شدت زیر ذره بین قرار گرفت و انتقادهای فراوانی از آن شد.

ترکیب آمینکسیل در تعدادی از محصولات موضعی ضد ریزش مو دیده می شود؛ اما متاسفانه هیچ یک از آنها تاثیرات اثبات شده برای درمان ریزش مو ندارند. حتی پس از 15 سال مطالعات مستقل، آمینکسیل هنوز هم نتوانسته مجوز درمان ریزش مو را دریافت کند.

هر محصولی برای دریافت مجوزهای درمانی می بایست تاییدیه های رسمی را از مراکز ذی صلاح (مثل MHRA انگلیس یا FDA آمریکا) دریافت کند تا میزان اثربخشی و ایمنی آن با اطمینان تصدیق شود.

برای دریافت مجوزهای درمانی، تولید کننده می بایست مطالعات علمی ترتیب دهد که از لحاظ آماری مرتبط با ادعای اثربخشی محصول است همچنین می بایست تمام مقررات تحقیقاتی بالینی منتشرشده توسط سازمان های نظارتی را رعایت کند.

در حال حاضر تنها دو ترکیب وجود دارند که برای درمان ریزش مو موفق به دریافت مجوز از سوی MHRA انگلیس یا FDA آمریکا شده اند و آمینکسیل جزو آنها نیست. (آن دو ترکیب ماینوکسیدیل و فیناستراید هستند.)

البته این بدان معنا نیست که آمینکسیل هیچ مزیتی ندارد، چه بسا نتایج مطلوبی در خصوص درمان ریزش مو داشته است؛ در واقع هیچ شواهدی مبنی بر عدم اثرگذاری آمینکسیل وجود ندارد. با این حال هیچ مدرک علمی هم مبنی بر کارکرد آمینکسیل وجود ندارد!

شاید عجیب به نظر برسد، اما تا به حال هیچ عارضه ی جانبی خاصی در اثر مصرف آمینکسیل گزارش نشده است. براساس گزارش All Nations Pharmacy.com، این یک اختراع ثبت شده بین المللی می باشد که دارای تضمین بدون عوارض ناخوشایند می باشد؛ اما با توجه به عدم دارا بودن تائیدیه FDA، همچنان عوارض جانبی آن برای مصرف کنندگان ناشناخته است.

همانگونه که عنوان شد این محصول تاکنون عوارض جانبی گزارش نشده، با این حال توصیه می شود در طول درمان با آمینکسیل از محصولات کرمی استفاده نشود. همچنین ممکن است برخی مصرف کنندگان اثرات موقتی نظیر سردرد، واکنش آلرژیک، راش پوستی و خارش گذرا را در طول درمان با آمینکسیل تجربه کنند.

براساس نتایج به دست آمده، آمینکسیل زمانی بهترین نتیجه را به دنبال دارد که در مراحل اولیه ی ریزش مو استفاده شود، این در حالی است که احتمال دارد آمینکسیل روی ریزش موهای قدیمی اثرگذاری چشمگیری نداشته باشد.

در پایان، در یک جمع بندی کلی باید گفت بزرگترین مزیت آمینکسیل عدم ایجاد وابستگی به مصرف آن است؛ اما با وجود این اثر و سایر مزایای آمینکسیل بازهم به دلیل جود نداشتن مدارک محکم هنوز نمی توان به آمینکسیل به عنوان ترکیبی دارویی نگاه کرد.

اخیرا برخی منابع غیر رسمی اعلام کرده اند لورال تصمیم دارد ترکیب جدید انحصاری خود با نام استیموکسیدین را جایگزین آمینکسیل کند. در ادامه با استیموکسیدین و دلایل این امر بیشتر آشنا خواهید شد.

**  استموکسیدین

استیموکسیدین ترکیبی است که اخیرا به عنوان جدیدترین ماده موثره ی ضد ریزش در برخی محصولات از آن استفاده شده است. استموکسیدین نیز همانند آمینکسیل یک ماده ی شیمیایی انحصاری است که توسط کمپانی لورال به ثبت رسیده است.

لورال ادعا می کند محلول های حاوی استموکسیدین اگر روی ریشه موها استفاده شوند می توانند باعث افزایش رشد مو شوند.

لورال برای اثبات این ادعا مطالعه ای دوسوکور روی 101 آقا در رنج سنی 18 تا 55 سال انجام داد. (در این مطالعه بدون آنکه مصرف کننده یا مسئول آزمایشگاه بداند به گروهی از افراد استیموکسیدین داده شد و به گروهی دیگر دارونما)

مصرف کنندگان استیموکسیدین در این مطالعه روزانه یکبار از غلظت 5% این محلول استفاده می نمودند. براساس مطالعات محدود و اولیه، رشد مجدد مو به اندازه کمی دیده شد. با این حال آزمایشات بالینی بیشتری برای ارزیابی دقیق تر از میزان اثربخشی این ترکیب لازم است.

استموکسیدین چطور عمل می کند؟

لورال معتقد است حفظ اکسیژن سلول های بنیادی کلید رشد موهای سالم است؛ سلول های بنیادی نزدیک به سطح پوست قرار دارند و مسئول تولید موی جدید هستند.

در افرادی که ریزش مو دارند، پائین آمدن سطح اکسیژن، محیطی سبب اختلال عملکرد فولیکول های مو و در نتیجه توقف رشد مو می شود.

لورال ادعا می کند، استموکسیدین با پدید آوردن محیطی سرشار از اکسیژن کمک می کند که در نتیجه موهایی که در فاز استراحت هستند بیدار و ترغیب به رشد شوند، این مسئله منجر به افزایش ضخامت و تعداد فولیکول های مو می شود.

چرا استموکسیدین قرار است جایگزین آمینکسیل شود؟

لورال تا به امروز در تمام محصولات ضد ریزش و محرک رشد خود از ترکیب آمینکسیل استفاده می کرده است. اما اخیرا استموکسیدین جایگزین آمینکسیل بکار رفته در محصولات لورال شده است. اما آیا واقعا استیموکسیدین بهتر از آمینکسیل عمل می کند؟ مشخص نیست!

گاهی اوقات کمپانی ها فرمولاسیون محصولات خود را عوض می کنند، نه به این دلیل که اثربخشی محصولات جدید لزوما بهتر از محصولات قدیم است.

این مسئله ممکن است به این خاطر باشد که کمپانی ها مایل به حفظ انحصار ترکیبات خود هستند. با بروز شدن پتنت ها و ترکیبات محصولات، احتمال کپی برداری از فرمولاسیون آنها به حداقل می رسد.

همچنین ممکن است این مسئله به دلیل رعایت قوانین کمپانی ها مبنی بر بروز رسانی فرمولاسیون محصولات در بازه های زمانی خاص باشد.

آیا استموکسیدین واقعا موثر است؟

استیموکسیدین ترکیبی نسبتا جدید است، بنابراین تنها، زمان می تواند میزان اثربخشی آن را به اثبات برساند.

از سویی همانطور که در مبحث آمینکسیل نیز بررسی شد، به غیر از ماینوکسیدیل و فیناستراید تا به امروز هیچ ترکیب دیگری موفق به کسب تاییدیه های لازم مبنی بر خواص درمان ریزش مو نشده است.

آرایش ساختاری استموکسیدین کاملا متفاوت با ماینوکسیدیل و آمینکسیل است. بنابراین عملکردی مشابه با ماینوکسیدیل ندارد.

همچنین تاکنون هیچ اشاره ای مبنی بر موثر بودن استموکسیدین بر روی دی هیدروتستسترون (dihydrotestoserone) در جریان خون نشده است. در حالیکه تحقیقات نشان داده اند DHT باعث کوچک شدن فولیکول های مو و در نتیجه توقف ریزش مو می شود. (مشابه اثرات فیناستراید)

کاهش سطح DHT یکی از روش های محبوب و رایجی است که در بسیاری از محصولات موضعی ضد ریزش مورد توجه قرارگرفته است.

نتیجه ی مصرف استموکسیدین توسط مصرف کنندگان

متاسفانه هنوز جامعه ی مصرف کنندگان این ترکیب گسترده نیست. براساس ادعای کمپانی لورال سه ماه مصرف مداوم استیموکسیدین سبب افزایش تراکم 4% ای موها می شود. (در برخی منابع، رویش مجدد مو تا 1700 تار مو در پایان دوره مصرف ذکر شده است.)

در انتها به عنوان جمع بندی آنچه مسلم است میزان اثربخشی آمینکسیل و استموکسیدین به اندازه ی ماینوکسیدیل هنوز به اثبات نرسیده است. برخلاف ماینوکسیدیل، ترکیبات عنوان شده ایجاد وابستگی نمی نمایند.

اگر به ماینوکسیدیل حساسیت دارید و یا به هر دلیلی از مصرف ماینوکسیدیل به دلیل وابستگی آن می هراسید، توصیه می شود استموکسیدین را امتحان کنید.

همچنین فراموش نکنید قبل از شروع به مصرف محصولات ضد ریزش به منظور انتخاب بهتر براساس ویژگی های فردی خود از کارشناسان مجرب راهنمایی بخواهید.