یکی از شایعترین اختلالات روانپزشکی در کودکان، بیشفعالی است که با اختلال adhd نشان داده میشود. این اختلال تاریخچهای طولانی دارد و از هر 100 کودک، 5 نفر به آن مبتلا میشود.
شاید جالب باشد بدانید که پسران 3 برابر از دختران در خطر ابتلا به این اختلال هستند. در بیشتر مواقع، بیش فعالی قبل از 7 سالگی آغاز میشود و خوشبختانه والدین با روشهای تربیتی مناسب قادر به کنترل علائم آن هستند.
بیش فعالی چیست؟
اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD) Attention Deficit Hyperactivity Disorder با یک الگوی مداوم از عدم توجه دائم، بیش فعالی و تکانشگری بیش از حد مشخص میشود که در عملکرد یا رشد اختلال ایجاد میکند.
طبیعی است که کودکان گهگاه تکالیف خود را فراموش کنند، در طول کلاس رؤیاپردازی کنند، بدون فکر عمل کنند، یا سر میز شام بی قرار شوند. اما بی توجهی، تکانشگری و بیش فعالی نیز از نشانههای اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) هستند که گاهی اوقات به عنوان اختلال کمبود توجه یا Attention Deficit Disorder (ADD) شناخته میشوند.
بیش فعالی یا ADHD یک اختلال عصبی رشدی شایع است که معمولاً در اوایل دوران کودکی، معمولاً قبل از هفت سالگی ظاهر میشود. ADHD مهار پاسخهای خود به خودی را برای کودکان دشوار میکند؛ پاسخهایی که میتواند شامل همه چیز از حرکت گرفته تا گفتار و توجه باشد. همه ما بچههایی را میشناسیم که نمیتوانند آرام بنشینند، به نظر میرسد که هرگز گوش نمیکنند، هر چقدر هم که دستورالعملها را کاملاً واضح برایشان بازگو کنید، از آنها پیروی نمیکنند، یا در زمانهای نامناسب نظرات نامناسب را بیان میکنند. گاهی اوقات به این کودکان برچسب مزاحم میزنند یا به دلیل تنبلی و بی انضباطی مورد انتقاد قرار میگیرند. با این حال، ممکن است تنها دلیل رفتارشان بیش فعالی ADHD باشد.
علائم بیش فعالی چیست؟
- کودک قادر به توجه و تمرکز کردن نیست و همین موضوع باعث افت در تحصیل او میشود.
- کودک بیش فعال، فعالیت زیادی دارد و تنبیه شدن، او را به انزوا میکشد.
- بیماران مبتلا به بیشفعالی قبل از انجام عمل، فکر نمیکنند و همین امر باعث آسیب زدن به فرد و والدین میشود.
- کودکان، پرانرژی هستند و خسته نمیشوند.
- خواب این کودکان با مشکل مواجه میشود.
- لجبازی کردن با والدین از دیگر نشانههای این اختلال است.
والدین کودکان بیش فعال باید در نظر بگیرند که اعمال او تحت کنترل خودش نیست و از نشانههای بیماری است. در این شرایط، باید به متخصص مراجعه شود تا مشاور با توجه به شیطنتهای کودک، بیماری او را تایید کند.
علت بیش فعالی کودکان چیست؟
علت اصلی این اختلال، مشکلات ژنتیکی است. از دیگر علل این اختلال در زیر بیان شده است:
- سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنیهای الکلی خانمها در دوران بارداری.
- استرس و اضطراب شدید مادر در دوران بارداری.
- رژیم غذایی اشتباه در بارداری.
- بیماری یا ضربههای شدید مغزی بعد از دوران بارداری.
روش درمان بیش فعالی کودکان چیست؟
روشهای درمانی بسیاری برای این اختلال وجود دارد؛ برای مثال، میتوان از درمان دارویی یا درمان روانی استفاده کرد. در مواردی هم میتوان از درمان ترکیبی استفاده کرد.
درمان غیردارویی شامل رفتار درمانی، ماساژدرمانی ، گفتاردرمانی، درمان شناختی، خانواده درمانی و… است. موضوع اصلی بحث ما در لنداسپا، استفاده از ماساژ درمانی برای کودکان بیشفعال است.
نحوه انجام ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال
بسیاری از والدین به دلیل اثرات جانبی داروها، ترجیح میدهند از درمان غیردارویی برای درمان کودکان خود استفاده کنند. افزایش اعتماد به نفس یکی از مزایای ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال است.
طبق مطالعات دو دهه اخیر، دوبار ماساژ در هفته و هر کدام به مدت 20 دقیقه باعث پیشرفت تحصیلی در کودکان بیشفعال میشود. نتایج، حاکی از آن است که ماساژ منظم موجب پیشرفت کودکان در تحصیل و شادتر شدن آنها شده است.
این کودکان تحمل کمی دارند و نمیتوانند مدت طولانی در یک مکان یا یک حالت قرار بگیرند؛ زیرا باعث کلافه شدن آنها میشود.
ماسور در هنگام ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال از تکنیک ضربه همراه با مالش و فشار بر گردن، سر، بازوها و پاها استفاده میکند. بهتر است هر قسمت را حدود 5 دقیقه فشار دهد. در آخر، ماسور به ماساژ دادن کل بدن میپردازد تا با او تماس فیزیکی برقرار کند و از این طریق روابط عاطفی با کودک برقرار کرده و باعث آرامش سیستم اعصاب کودک شود.
مزایای ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال
والدین کودکان بیشفعال باید نحوهی ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال را بیاموزند. طی تحقیقات انجام شده در استرالیا در سال 1992، کودکان بیشفعالی که توسط پدرشان ماساژ دریافت میکردند، در مقایسه با دسته دیگری از بیماران که از ماساژدرمانی بیبهره بودند، خوشروتر و آرامتر بودند.
تماس پوست با پوست موجب بهبود تکامل کودک میشود. این روش درمانی نیاز به امکانات خاص و هزینه زیادی ندارد. در زیر مواردی از مزایای ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال آورده شده است.
1) احساس امنیت
هنگام ماساژ درمانی، روابط عاطفی بین والدین و کودک افزایش پیدا میکند و باعث آرامش ذهن کودک میشود. اینکار باعث دریافت احساس محبت و ارزشمندی از طرف والدین میشود و موجب افزایش اعتماد به نفس در کودک میشود.
2) رفاه عمومی با ماساژ درمانی کودکان
لمس با محبت کودکان، باعث کاهش گریه و ناآرامی بیمار میشود. افزایش گردش خون در کودکان بیشفعال، سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند. مایع لنف در حین ماساژ در بدن حرکت میکند و به دفع سموم کمک میکند و با پاکسازی کردن بدن موجب حس آرامش در کودک میشود.
3) بهبود رابطه والدین و کودک
برقرار کردن ارتباط غیرکلامی در هنگام ماساژدرمانی، جرقهای برای یک ارتباط تعاملی است که تاثیر زیادی در آینده کودک دارد.
روغن مناسب ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال
روغنهای طبیعی از گیاهان گرفته میشوند و دارای خواص درمانی بسیاری هستند. در زیر چند روغن گیاهی مناسب برای ماساژدرمانی معرفی شده است.
- وتیور: این روغن دارای آثار آرامشبخشی بسیارر است و موجب تحریک گردش خون میشود.
- اسطوخدوس: از صدها سال پیش تاکنون، از این روغن به دلیل خواص ضد اضطرابی استفاده میشود. اسانس روغن اسطوخدوس میتواند احساسات را تحت تاثیر قرار دهد و باعث آرامش کودک شود. ماساژدرمانی با روغن اسطوخدوس باعث تنظیم خواب کودکان میشود.
- روغن بابونه: اختلالات بیشفعالی را میشود با این روغن کنترل کرد.
- روغن چوب صندل: طی مطالعات انجام شده این روغن قادر است التهابات را کاهش دهد. برخی از پزشکان معتقد هستند که اسانس روغن چوب صندل میتواند به آرامش و بهبود اختلالات روانی کودک مبتلا کمک کند. نتایج آزمایشها حاکی از آن است که اسانس و رایحههای روغنها میتواند با ایجاد آرامش در کودک تاثیری مستقیم بر اختلالات بیش فعالی بگذارد. روغنهای طبیعی با تاثیرگذاری بر سیستم غدد درونریز یا سیستم عصبی مرکزی میتوانند بر رفتارهای کودک تاثیر بگذارند.
نکات مهم در رابطه با ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال
- بهترین زمان برای انجام ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال، هنگامی است که او تازه از خواب بیدار شده است و شما در آرامترین حالت ممکن قرار دارید؛ زیرا احساسات شما در حین ماساژ به کودک منتقل میشود.
- بهتر است قبل از ماساژ روغن و وسایل مورد نیاز را فراهم کنید تا در حین ماساژ تمرکز شما و کودک از بین نرود. استفاده از روغنها باعث کاهش اصطحکاک دستها در هنگام ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال میشود.
- روغنهای طبیعی آفتابگردان یا دانه انگور، روغنهای مناسب ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال است. اینروغنها مانع از تحریک پوست میشود.
نکات ماساژ درمانی برای اوتیسم
- در صورتی که از حساسیت نداشتن کودک خود مطمئن نیستید، از روغنهای عاری از دانه استفاده کنید.
- بهتر است ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال در مکانی گرم انجام شود تا کودک احساس راحتی کند.
- مکانی آرام و بیسر و صدا را برای ماساژدرمانی انتخاب کنید.
- در هنگام ماساژ به عکسالعمل کودک توجه کنید تا علایق او را حین ماساژ پیدا کنید. لبخند زدن نشانهای از احساس رضایت در کودک است. همچنین، گریه یا ضربه زدن با دست نشانی از عدم رضایت او است.
- ضربات ماساژ باید کند، آرام و عمیق باشد. نوع و فاصله ضربات در حین ماساژ باید تغییر کند.