پیلینگ Peeling به معنی برداشتن قشر سطحی از روی پوست است. این عمل پاکسازی پوست یا لایه برداری پوست (پیلینگ) گفته می شود که توسط این عمل یک لایه سطحی از سلولهای مرده پوست که حاوی جوش، جای جوش و لکه های قهوه ای روی پوست بوده، برداشته می شود.
در نتیجه این عمل، مشکلات پوستی مانند کدر بودن، زبر بودن، منافذ باز و چروک های ریز از بین رفته و پوست حالتی شاداب و با طراوت پیدا می کند. امروزه پاکسازی پوست یا پیلینگ پوست با لیزر بسیار مورد استفاده متخصصین پوست قرار می گیرد ولی همچنان برخی از خانمها برای رفع این مشکل از کرم لایه بردار پوست استفاده می کنند و یا بدنبال تهیه یک لایه بردار قوی پوست بدن هستند تا مشکلات پوست خود را برطرف کنند.
تاریخچه لایه برداری پوست
از زمانهای گذشته جلوگیری از روند پیر شدن پوست از طریق حفظ و نگهداری جوانی و سلامت پوست یکی از دغدغه های فکری بشر بوده است. چرا که پوست اولین جایی است که مورد قضاوت دیگران قرار می گیرد. سابقه استفاده از اسید های زیبایی و استفاده از شیر حمام (اسید لاکتیک) توسط کلئوپاترا و یا استفاده رومیان از وان شراب به اعصار گذشته باز می گردد.
استفاده از مواد سوزاننده در پاپیروس بدست آمده از 3500 سال پیش از مبداء تاریخ مصر نقل شده است. ولی نخستین اقدام عملی به دهه1870و زمان Unon باز می گردد که خمیری تهیه کرد که از آن به منظور پاکسازی پوست صورت چرب و خشک استفاده می شد. در اواخر دهه 30 در ایالات متحده «آنتوانت لاگاس» اقدام به پیلینگ با فنل کرد. وی از روش پدرش که پزشکی فرانسوی بود برای بهبود اسکار های ناشی از جراحات جنگ پیروی می کرد.
لایه برداری پوست و هر آنچه باید درباره آن بدانید
سال‌هاست که متخصصان پوست و مو از لایه برداری پوست یا پیلینگ برای برطرف کردن مشکلات پوستی از قبیل: لک، آکنه، تغییر رنگ، چین و چروک، زبری و… استفاده می‌کنند. آیا می‌دانید انواع لایه‌برداری چیست و چگونه انجام میشود؟
احتمالا تا به حال چیز‌هایی درباره پیلینگ یا لایه‌برداری پوست شنید‌ه‌اید شاید هم تا به حال از کر‌م‌های لایه‌بردار یا اسکراب استفاده کرده باشید اما شاید ندانید که پیلینگ و لایه‌برداری روش‌های مختلف با مکانیسم‌های متفاوت دارد که هرکدام از این روش‌ها را پزشک با توجه به وضعیت پوست شما پیشنهاد می‌کند.
در بسیاری از موارد استفاده از روش‌های مختلف پیلینگ برای صاف کردن پوست و از بین بردن لک‌ها و مشکلات پوستی راه‌حل اول و آخر است و نتایج حاصل از آن نیز کاملا قابل پیش‌بینی است و عوارض چندانی هم ندارد، البته اشتباه نکنید پیلینگ و لایه‌برداری فقط برای درمان مشکلات پوستی نیست بلکه گاهی برای از بین بردن چین و چروک‌ها یا حتی درخشان‌کردن پوست از این روش استفاده میشود.
لایه برداری و پیلینگ
فرآیندی که سلولهای مرده از روی سطح پوست برداشته می‌شوند را لایه‌برداری می‌گویند چون قدرت پوست برای دفع این سلولهای مرده با افزایش سن کاهش می‌یابد و باید با یک عامل خارجی کار را انجام داد تا هم مشکلات پوستی حل شوند و هم پوست صاف و زیبا شود. این فرایند به چند روش انجام میشود: شیمیایی، مکانیکی با لیزر و روش‌های خانگی.
انواع متفاوت لایه برداری پوست
اسیدها و آنزیم های خاص در پوست یک سوختگی شیمیایی خفیف و کنترل شده ایجاد می کنند و باعث از بین رفتن سلول های مرده می شوند. پس از اینکه سلول های مرده از بین می روند، سلول های سالم و جوان جای آنها را می گیرند و اینگونه پوست لایه برداری می شود. پیلینگ پوست را به سه گروه مختلف تقسیم می شود:
- لایه برداری شیمیایی
- لایه برداری مکانیکی
- لایه برداری با لیزر
لایه برداری شیمیایی
این لایه برداری براساس نوع ماده به کار رفته، غلظت آن و مدت زمان ماندن مواد روی پوست متفاوت است، به سه دسته سطحی، متوسط و عمیق تقسیم بندی می شود.
لایه برداری سطحی
در این لایه برداری که با هدف رفع کدورت و تیرگی پوست، چروک های خفیف زودرس و درمان جوشگاه های قدیمی در اپیدرم یا لایه سطحی پوست انجام می شود. ترکیباتی که در این لایه برداری استفاده می شود، هیدروکسی اسیدها (آلفا هیدروکسی اسید و بتا هیدروکسی اسید) با غلظت های 20 تا 70 درصد است.
لایه برداری متوسط
این نوع لایه برداری با عمق بیشتری درون پوست نفوذ می کنند و برای درمان ضایعاتی مثل اسکار آکنه، خطوط پوستی، تغییرات رنگ پوست و تغییرات پوست بر اثر آفتاب به کار می رود. از این نوع پیلینگرای از بین بردن سلول های مرده بدن به جز صورت استفاده می شود. تری کلرو استواستیک (TCA) با غلظت های متوسط، ترکیباتی هستند که در این لایه برداری استفاده می شود.
لایه برداری عمیق
این فرآورده ها قوی ترین لایه بردارهای پوست هستند. از پیلینگ عمیق برای درمان چین های خشن پوستی، آثار عمیق ناشی از افزایش سن و آفتاب، اسکار پوستی و ضایعات رشد یافته پیش سرطان استفاده می شود. ترکیبات به کار رفته در این محلول ها، ترکیبات فنل هستند که عوارضی مانند بیهوشی و نیاز به بستری شدن دارند.
لایه برداری مکانیکی
لایه بردار مکانیکی پوست با مواد ساینده
در لایه بردارهای مکانیکی مواد ساینده ای مثل سنباده را روی سطح پوست می کشند تا سطح پوست را عاری ازسلول های مرده نماید. این روش لایه برداری کمک زیادی به درمان دارویی مثلا بهبود لک های صورت می کند زیرا تاثیر و نفوذ داروهای پوست را افزایش می دهد.
کرم های اسکراب
کرم ها و صابون های اسکراب حاوی دانه های خشن هستند و به عنوان خراشنده و ساینده پوست برای جداسازی سلول های مرده سطح پوست استفاده می شوند. کاربرد این کرم ها برای درمان ضایعات پوستی مثل آکنه های کومدونال (جوش های سرسیاه یا سفید)، چربی پوست، خشونت پوست و افزایش اثر داروهای موضعی است.
روش های سنتی
کیسه کشیدن در حمام با سفید آب یکی از مثال های لایه برداری مکانیکی است. استفاده از سنگ پا برای کاستن از زبری کف پا نیز مثالی دیگر از لایه برداری مکانیکی می باشد.
روش میکرودرم ابریژن
پودر کریستال های سخت اکسیدآلومینیوم با فشار توسط دستگاهی روی پوست پاشیده می شود سپس این دستگاه، به پوست فشار منفی وارد می کند و عملی شبیه بادکش انجام می دهد.
ساباندن و ایجاد فشار منفی سبب می شود که روی پوست یک لایه برداری مکانیکی انجام گیرد. از این روش پیلینگ برای بهبود منافذ باز پوست، بهبود جوش های سرسیاه و سرسفید، کم رنگ شدن لک های صورت و حتی بدن، بهبود چین و چروک های ظریف استفاده می شود.
لایه برداری با لیزر
لیزردرمانی یکی از درمان های رایج در مطب های متخصصان پوست و مو است. از این روش برای درمان بیماری های پوستی مثل ضایعات عروقی (همانژیوم، ماه گرفتگی(، بهبود زخم های برجسته و کلوئید، بهبود اسکارهای مختلف، بهبود برخی لک ها مثل کک ومک، لکه های قهوه ای و جوان سازی پوست استفاده می شود. اگر این روش توسط متخصص پوست و مو و در بیمار مناسب انجام شود، می تواند نتایج بسیار خوبی را به همراه داشته باشد.
لیزرهای لایه بردار پوست به دو گروه تقسیم می شوند:
گروه اول :
لیزرهای لایه برداری مثل لیزر CO2 هستند که به صورت سراسری یک ناحیه از پوست را لایه برداری می کند.
گروه دوم :
لایه برداری فراکشنال می باشد. این لایه برداری که عوارض کمتری نسبت به نوع اول دارد در هر جلسه درمان مقداری از سطح مورد درمان باقی می ماند، بنابراین به سرعت پوست ترمیم می شود. از این گروه لیزرها، برای درمان برخی لک های پوست، بهبود چین و چروک صورت استفاده می شود.
لایه برداری پوست به روش خانگی
با مواد طبیعی نیز می توان پوست را لایه برداری نمود و با این مواد لایه بردار شیمیایی و لایه بردار مکانیکی ساخت.
لایه بردار شیمیایی خانگی
از آنزیم های طبیعی درون میوه هایی مانند آناناس، انبه، کدو تنبل، قارچ، گیلاس، تمشک، انار، انگور، گوجه فرنگی، هلو، خیار، توت فرنگی و زرد آلو و … به عنوان لایه بردار استفاده می شوند و می توان از آنها درون ماسک های خانگی استفاده نمود.
لایه بردار مکانیکی خانگی
برای لایه برداری از پوستتان در شامپوی بدن خود مواد پودری و خشن بریزید و اسکراب بسازید و اینگونه سلول های مرده پوست را از بین ببرید. افراد دارای پوست خشک بهتر است از آرد جو دو سر استفاده کنند.
افراد دارای پوست نرمال نیز بهتر است از شکر استفاده کنند. افراد دارای پوست چرب و مستعد آکنه نیز بهتر است از آرد گندم استفاده کنند و اگر تمایل دارند پوست شان خشک شود از نمک استفاده نمایند.
لایه برداری پوست صورت را چه زمانی انجام دهیم؟
به عنوان یک قانون کلی باید گفت هرچه لایه برداری کمتر انجام شود، بهتر است. هدف از لایه برداری به هیچ وجه باقی گذاشتن لکه‌های قرمز و یا پوست متورم و ملتهب نیست بلکه هدف این است که پروسه طبیعی جایگزینی پوست تسریع شود و در نهایت پوستی شفاف برای شما باقی بماند. فاصله زمانی تعیین شده بین لایه برداریهای پوست صورت به نوع پوست شما بستگی دارد.
پوست حساس:
این نوع پوست باید با لیف نرم، گرم و مرطوب لایه برداری شود. ماسک‌های شیمیایی ملایم با درصد کمی از مواد فعال هم برای پوست حساس در صورتی مجاز است که یک یا نهایت دو بار در هفته انجام شود. استفاده از اسکراب و لایه بردار قوی پوست صورت برای پوست‌های حساس باعث اذیت شدن لایه پوستی میشود و باید از استفاده آنها صرف نظر کرد.
پوست چرب:
اگر پوست چرب دارید، باید بدانید که پوست شما مقاومت و تحمل بیشتری نسبت به ابزار و محصولات قوی دارد و می‌توانید تا ۵ بار در هفته هم از لایه بردارها استفاده کنید. می‌توانید از دستگاه پاکسازی صورت در زمان صبح و از سرم و ماسک‌های لایه بردار در زمان شب استفاده کنید.
پوست معمولی و مختلط:
افرادی که دارای این نوع پوست هستند، دستشان باز است و می‌توانند از هر نوع روش لایه برداری استفاده کنند. این نکته را در نظر داشته باشید که نهایت دفعات استفاده از این لایه بردارها برای پوست شما ۳ بار در هفته باشد.
پوست خشک:
برای لایه برداری پوست خشک بهتر است روش‌های غیر شیمیایی و به صورت گیاهی انتخاب شود.
بهترین زمان لایه برداری پوست چه زمانی است؟
بهترین فصل برای انجام پیلینگ پوست یا پیلینگ، پاییز و زمستان یا اوایل بهار می باشد. زیرا اشعه خورشید از نفوذ کمتری برخوردار است و با توجه به اینکه دوره ترمیم و بازسازی سلول های پوستی یک ماه است. البته مراقبت پوست در فصل پاییز هم باید مورد توجه قرار گیرد.
برای جوانی و طراوت مداوم پوست، تکرار پیلینگ هر 6-3 ماه یکبار توصیه می شود. با لایه برداری منظم پوست روند رشد سلول های جدید را افزایش دهید.
پاکسازی پوست به صورت دوره ای (هر چند وقت یکبار) از مهمترین روش های مراقبت از پوست است. در پاکسازی دوره ای علاوه بر اینکه بسیاری از مشکلات پوستی پیشگیری می کند، باعث می شود تا برای همیشه پوستی زیبا و شفاف داشته باشیم و نیاز کمتری به کرم و کانسیلر و دیگر موارد آرایشی داشته باشید.
معایب و مزایا لایه برداری پوست صورت
فواید پیلینگ پوست صورت
- این کار با از بین بردن سلولهای پوستی مرده و دیگر لکه‌های سیاه پوستی صورت شما را تمیز می‌کند. تمام جوش‌های سر سیاه و سر سفید از بین خواهند رفت.
- در کنار بهبود وضعیت پوست آن را نرم می‌کند. لایه‌برداری به پوست شما حالت جوان می‌دهد.
- گردش خون در صورت را بهبود می‌بخشد که باعث جوان تر دیده شدن ظاهر شما خواهد شد.
مضرات پیلینگ پوست
- اگر درست انجام نشود ممکن است پوست را قرمز کند.
- مصرف مداوم مواد شیمیایی لایه بردار باعث سرمازدگی پوست میشود.
- برخی محصولات لایه بردار گران‌اند.
- لایه‌برداری باید با دقت زیاد صورت گیرد تا مانع آسیب به پوست شود. این آسیب‌ها ممکن است در آینده باعث مشکلات پوستی پیچیده‌تر شوند.
زمان ریکاوری بعد از لایه برداری پوست چقدر است؟
زمان ریکاوری بسته به نوع پیلینگ پوست صورت متغیر است زیرا هر نوع از لایه برداری ها، با مقادیر متفاوتی پوست را تحت تاثیر قرار می دهد.
پیلینگ سطحی پوست:
این نوع از لایه برداری خفیف، عملا به زمان ریکاوری نیاز ندارد. اگرچه ممکن است پوست کمی بعد از پیلینگ تحریک شود، اما بیماران می توانند فورا بعد از درمان به فعالیت های روزانه خود باز گردند.
پیلینگ متوسط:
لایه جدید پوست، سه تا هفت روز بعد از درمان ظاهر می شود. حدود دو هفته بعد از درمان، پوست کاملا ریکاوری خواهد شد.
پیلینگ عمقی:
لایه جدید پوست هفت الی ده روز پس از درمان شروع به ظاهر شدن می کند و ریکاوری کامل پوست می تواند دو ماه یا بیشتر به طول انجامد. معمولا پس از درمان توسط این روش، یک هفته نیاز به استراحت در منزل و عدم مراجعه به محل کار می باشد.
مراقبت های بعد از لایه برداری پوست
- پس از انجام لایه برداری پوست به اشعه خورشید حساس میشود پس باید در مقابل خورشید از پوست محافظت کرد و لایه حفاظتی ضخیم تری از ضد آفتاب های قوی بر روی پوست مالید.
- از قرار گرفتن مستقیم و غیرمستقیم در برابرنور خورشید پرهیز کنید.
- در ساعاتی که نور خورشید بیشترین نفوذ را دارد از خانه خارج نشوید.
- بهداشت پوست بعد از لایه برداری رعایت کنید تا از خطر عفونت پوست جلوگیری شود.
