تا تغییر رنگ و دردی در انگشتان دست و پایتان احساس می کنید، حتما اولین گزینه ای که به آن فکر می کنید قارچ ناخن می باشد. علت هر تغییر رنگ و دردی قارچ ناخن نیست و لازم است تا با پزشک مشورت کنید. اما قابل ذکر است که علل عفونت قارچ ناخن می تواند به دلیل رعایت نکردن بهداشت فردی باشد یا از شخص دیگری به شما سرایت کند. اگر می خواهید قبل از مراجعه به پزشک، اطلاعات کافی در مورد قارچ ناخن داشته باشید، به شما پیشنهاد می کنیم که کمتر از چند دقیقه وقت بگذارید و این مقاله را مطالعه فرمایید.
قارچ ناخن چیست؟
بیشتر افراد تصور می کنند که هرگونه تغییر در انگشتان پا و دست نشانه ابتلا به قارچ ناخن است.
قارچ ناخن در اصطلاح علمی با عنوان «اونیکومایکوزیس» یا «تینه‌آ» شناخته می‌شود.
عفونت قارچی ناخن می‌تواند به‌دلیل رعایت نکردن بهداشت ایجاد شود یا از شخص دیگری به فرد سرایت کند.
براساس آمار، بیش از ۱۰ درصد از افراد بزرگسال در کشورهای غربی به قارچ ناخن مبتلا هستند.
این میزان در افراد بالای ۶۰ سال به ۲۰ درصد می‌رسد. قارچ ناخن در انگشتان پا بسیار شایع تر از انگشتان دست است.
فراموش نکنید که بروز هرگونه مشکل یا تغییر غیرعادی در ظاهر ناخن‌ها دلیل بر وجود قارچ نیست.
دلایل ایجاد قارچ چه می تواند باشد؟
در افراد سالم و عادی، عفونت قارچی ناخن بیشتر بخاطر تعریق و رطوبت ایجاد می شود.
یکی از مکان‌های اصلی انتقال و ایجاد قارچ، دوش های همگانی در استخرها یا باشگاه های ورزشی هستند.
مراجعه به سالن های زیبایی برای رسیدگی به ناخن‌ها نیز عامل دیگری برای ابتلا به قارچ ناخن می باشد.
اگر در این مراکز، از وسایل بهداشتی استفاده نشود، امکان انتقال و ایجاد قارچ وجود خواهد داشت.
زندگی کردن با شخصی که این مشکل را دارد نیز می‌تواند باعث انتقال قارچ شود.
بنابر مشاهدات، ورزشکاران بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به قارچ ناخن هستند، چرا که کفش‌های تنگی می پوشند و جورابشان به پاهایشان می‌چسبد و ناخن هایشان نیز در حین تمرین متحمل ضربات زیادی می شوند. به همین خاطر وجود قارچ ناخن در این افراد شایع است. ضمن اینکه ضربات مزمن نیز می توانند عاملی برای ضعیف شدن ناخن ها باشند و آنها را در معرض خطر عفونت قارچی قرار بدهند.
سن بالا و ابتلا به برخی از بیماری ها نیز احتمال ابتلا به قارچ ناخن را افزایش می‌دهد.
منظور از بیماری‌ها، مشکلاتی هستند که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند و درنتیجه احتمال عفونت قارچی را افزایش می‌دهند. برای نمونه می‌توان به ایدز، انواع دیابت (دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ و …)، سرطان، پسوریازیس و… اشاره کرد. مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند استروئیدها نیز می تواند تأثیر مشابهی داشته باشد و باعث عفونت قارچی شود.
علائم قارچ ناخن چیست؟
در بیشتر اوقات، قارچ ناخن پیش از آنکه درد و ناراحتی به همراه داشته باشد، از نظر ظاهری ناراحت کننده است.
البته در برخی از افراد درد و ناراحتی نیز وجود دارد. این درد و ناراحتی با پوشیدن کفش، انجام فعالیت و گرفتن ناخن ها به‌شکل اشتباه تشدید می شود.
قارچ تریکوفیتون روبروم و روش های تکثیر آن
برخی از انواع قارچ ها، ناخن را تحت تأثیر قرار می دهند.
یکی از شایع ترین قارچ‌ها، «تریکوفیتون روبروم» نام دارد.
این نوع قارچ، گرایش زیادی به عفونی کردن پوست دارد و با عنوان «درماتوفیت» شناخته می شود و به روش های زیر تکثیر می یابد:
۱. قارچ از نوک ناخن شروع می‌شود و تمام آن را فرا می‌گیرد.
به این حالت اونیکومیکوز انتهایی زیر ناخن می گویند.
این نوع از قارچ شایع ترین نوع عفونت است و در ۹۰ درصد از موارد، افراد درگیر با این مشکل، مبتلا به این نوع از قارچ هستند. اونیکومیکوز بیشتر در انگشتان پا دیده می شود و انگشت بزرگ پا معمولا اولین انگشتی است که قارچ در آن مشاهده می شود. عوامل خطر این نوع از قارچ عبارت است از سالخوردگی، شنا کردن، ابتلا به سندرم پای ورزشکار، پسوریازیس، انواع دیابت، وجود قارچ در اعضای خانواده یا داشتن سیستم ایمنی سرکوب‌شده.
این قارچ معمولا با تغییر رنگ در گوشه ناخن بزرگ پا شروع می شود و به‌آرامی به سمت ریشه ناخن می رود. درنهایت نیز ناخن های پا، شکننده و ورقه ورقه می شوند. گاهی‌اوقات نیز ممکن است که شاهد نشانه هایی از سندرم پای ورزشکار در ناحیه بین انگشتان یا پوسته شدن کف پا باشید. این حالت اغلب در کنار اونیکومیکوز ایجاد می شود که علت اصلی ایجاد آن «تی. روبروم» است.
۲. قارچ از پایه‌ی ناخن شروع می‌شود و تمام آن را فرا می‌گیرد.
به این نوع از قارچ ناخن، اونیکومیکوزِ ابتداییِ زیر ناخن گفته می شود.
از میان انواع قارچ ها، این نوع کمترین شیوع را دارد و تنها در ۳ درصد از موارد دیده می شود. این نوع از قارچ مشابه با مورد قبلی است، ولی تفاوت آن با قارچ مذبور در این است که از پایه ناخن شروع می شود و به آرامی به سمت نوک ناخن کشیده می شود. این قارچ ناخن همیشه در کسانی دیده می شود که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است. برخلاف مورد قبل، در این مورد قارچ به ندرت زیر نوک ناخن دیده می شود. علت عمده ایجاد این نوع از قارچ نیز «تی.روبروم» و قارچ های غیردرماتوفیتی هستند.
۳. عفونت قارچی اونیکومیکوز
عامل این عفونت قارچ کاندیداست و سایر قارچ هایی که در بالا عنوان شدند (تریکوفیتون) در ایجاد آن نقشی ندارند.
این قارچ بیشتر در ناخن انگشتان دست دیده می شود. افراد مبتلا ممکن است دچار پارونیشیا (عفونت ریشه‌ی ناخن) نیز بشوند. کاندیدا باعث زردی، قهوه‌ای شدن، سفیدی یا سفت و شکننده شدن ناخن ها می شود. برخی از افراد مبتلا به این قارچ ناخن، در دهانشان نیز عفونت قارچی مشابهی را تجربه می کنند یا مبتلا به پارونیشیای مزمن هستند که با همین نوع از قارچ ایجاد می شود.
۴. اونیکومیکوز سفید سطحی
در این وضعیت، پزشک می‌تواند ماده پودری سفید رنگی را از روی سطح ناخن بردارد. این مشکل بیشتر در نواحی گرمسیری رخ می دهد. نام قارچ در این مورد «تریکوفیتون منتاگروفیتس» است.
تشخیص قارچ چگونه است؟
معاینه فیزیکی صرف روش مناسبی برای تشخیص قارچ نیست.
شرایط و مشکلات گوناگونی می‌توانند مشابه با قارچ ناخن به نظر برسند.
پس کار پزشکان در تشخیص کمی دشوار است.
در واقع، مطالعات نشان می دهند که تنها ۵۰ تا ۶۰ درصد از موارد تغییر غیر عادی ناخن ها در اثر قارچ ایجاد می شوند. بنابراین، همواره برای تشخیص صحیح به معاینات آزمایشگاهی نیاز است. نمونه‌ای از ناخن، با ایجاد سوراخ یا برداشتن قسمتی از آن برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود. در آزمایشگاه نمونه بررسی و کشت می شود و به وسیله واکنش زنجیره ای پلی‌مراز (PCR) مورد آزمایش قرار می گیرد.
این کار برای تشخیص ژنتیک ارگانیسم ها صورت می پذیرد.
نمونه‌برداری و کشت برای مشخص کردن نتیجه آزمایش، حدود ۶ هفته طول می کشد. اما PCR تنها یک روز زمان می برد. البته هزینه این آزمایش بالاست و از همین رو، کمتر انجام می شود. اگر نتیجه‌ی آزمایش بیوپسی منفی باشد و نشانه های مشکوکی مانند نا صافی سطح ناخن، تغییر رنگ، سفت شدن و شکنندگی دیده شود، باید آزمایش مجددی برای کسب اطمینان درمورد وجود قارچ یا عدم وجود آن انجام شود. بسیاری از داروهای درمان قارچ ناخن، دارای عوارض جانبی هستند. بنابراین درانتخاب پزشک و نوع درمانتان دقت کافی داشته باشید.
آیا قارچ ناخن مسری است؟
با وجود اینکه معمولا قارچ ناخن از مکان های خاصی به فرد منتقل می شود، اما چندان مسری نیست.
قارچ ناخن، آنقدر رایج است که ابتلا به آن در بیش از یک فرد در خانواده امری تصادفی و عجیب به نظر نمی رسد و تنها درصورتی از فردی به فرد دیگر سرایت پیدا می کند که تماس فیزیکی مرتب و نزدیکی ایجاد شده باشد.
چه کسانی باید تحت درمان قرار بگیرند؟
درمان دارویی اونیکومیکوز برای بیمارانی توصیه می شود که به دلیل تغییر در ناخنشان درد و ناراحتی را تجربه می کنند. بیمارانی با عوامل خطر ابتلا به عفونت جدی تری مانند انواع دیابت یا بیماران دارای سابقه عفونت بافتی در نزدیکی ناخن های مبتلا به قارچ نیز می توانند از درمان دارویی استفاده کنند. یکی دیگر از دلایل درمان قارچ ناخن، شکل و ظاهر نامناسب آن است.
قارچ ناخن دست و پا بعد از کاشت ناخن
عفونت های قارچی در اثر کاشت ناخن می توانند بخشی از ناخن یا کل آن را درگیر کنند. البته این مسئله بدلیل وجود تیپ ها یا همان ناخن های مصنوعی نیستند.
اما برخی از نشانه ها مانند خارش پوست اطراف ناخن ها، احساس فشار، درد، پوسته پوسته شدن اطراف ناخن‌ها، وجود رگه های زرد یا سفید در کناره های ناخن حاکی از پیدایش قارچ ناخن در سطح یا زیر بافت ناخن است.
ظاهر ناخن در این حالت زرد رنگ و شکننده شده و در برخی موارد حفره هایی نیز در سطح ناخن پدید می آید. از جمله علایم دیگر قارچ ناخن کاشت شده شامل از دست دادن ناخن ها یا شکستن آنهاست. در برخی موارد دیگر ممکن است ناخن‌ها بوی خاصی بدهند، لکه‌های زرد رنگ روی آنها ظاهر شود یا بسیار ضخیم شوند.
حساسیت به مواد کاشت ناخن
این احتمال وجود دارد که برای برخی از افراد، مواد کاشت ناخن حساسیت زا باشد. هرچند این مسئله خیلی نادر است اما برخی از مواد و چسب های به کار رفته در این تکنیک موجب ایجاد حساسیت هایی مثل خارش، سوزش و التهاب در برخی افراد می شوند. حتی ممکن است این مواد باعث تضعیف ناخن های طبیعی شما شده یا پوست اطراف ناخن های شما را خشک و پوسته پوسته کنند.
بنابراین بهتر است اولاً مطمئن شوید که مواد کاشت ناخن برای شما حساسیت زا نیستند؛ همچنین دقت کنید تکنسین با استفاده از مرغوب ترین مواد و رعایت نکات بهداشتی کاشن ناخن شما را انجام می دهد.
درمان قارچ ناخن
حال که با قارچ ناخن آشنا شدیم نوبت به درمان آن می رسد. خیلی وقت ها، ناخن دست و پا دچار قارچ شده و خیلی حاد نمی باشد و به راحتی قابل درمان هستند.
متخصص درمان قارچ ناخن کیست؟
پزشکان متعددی می توانند به درمان قارچ ناخن بپردازند. پزشک عمومی، متخصص پوست یا متخصص پا نیز می توانند این مشکل را حل کنند.
هر یک از این پزشکان قادر به تشخیص قارچ ناخن و تجویز داروهای مناسب برای رفع عفونت هستند. ممکن است که برای درمان، متخصص پا یا پوست، بخشی از ناخن یا لایه بالایی آن را بردارند.
درمان قارچ ناخن به چه شکل صورت می‌گیرد؟
سوهان کشیدن، کوتاه کردن و مراقبت از ناخن ها تا حد زیادی به کاهش میزان گسترش قارچ ناخن کمک می کنند و از این رو به شدت توصیه می شوند.
ضمن اینکه با این مراقبت ها، درد ناشی از فشار بر ناخن های ضخیم شده نیز کاسته خواهد شد.
پمادها و داروهای موضعی معمولا تأثیر کمتری نسبت به داروهای خوراکی داشته‌اند. علت این است که ناخن سفت‌تر از آن است که بتواند داروهای موضعی را جذب کند و تحت تأثیر قرار بگیرد.
ضمن اینکه پیگیری این روش درمانی تا حدودی سخت است. زیرا معمولا برای دریافت نتایج مثبت باید چنین درمانی را به مدت بیش از ۱ سال و به‌طور مرتب انجام داد.
البته یکی از مزایای استفاده از درمان های موضعی، عدم وجود عوارض جانبی و تداخل مصرف با داروهای دیگر است.
داروهای موضعی برای درمان قارچ ناخن
۱. محلول موضعی سیکلوپیروکس (پنلاک) ۸ درصد
نوعی محلول پزشکی است که برای درمان قارچ ناخن استفاده می شود. این محلول برای افرادی با سیستم ایمنی سالم و نوعی از قارچ مناسب است که با ماهک ناخن ارتباطی ندارد.
این دارو تنها در ۷ درصد از موارد جوابگو است. برای کسب نتیجه مطلوب باید روزی یک مرتبه و به مدت ۱ سال از این محلول استفاده شود. برای پاک کردن محلول باید هفته ای ۱ بار از الکل استفاده شود.
شواهد حاکی از آن است که استفاده از محلول ضدقارچ حاوی آمورولفین از بازگشت عفونت پس از درمان جلوگیری کرده و درصد موفقیت این محلول در کنترل عود کردن عفونت ۷۰ درصد است.
۲. افینوکونازول (جوبلیا)
افینوکونازول (جوبلیا) نیز دارویی است که در سال ۲۰۱۴ به تأیید رسید. این دارو نیز به‌صورت موضعی روی پوست استفاده می شود. این دارو برای درمان ۲ نوع از شایع ترین قارچ های ناخن پا یعنی تریکوفیتون روبروم و تریکوفیتون منتاگروفیتس استفاده می‌شود.
این داروی موضعی باید روزی ۱ بار و به مدت ۴۸ هفته استفاده شود. رایج ترین عارضه جانبی این دارو، شکل ناخوشایند ناخن ها، درماتیت و درد موضعی است.
۳. تاوابورول (کریدین)
تاوابورول (کریدین) داروی جدید دیگری برای درمان قارچ ناخن پاست. این دارو نیز مشابه با افینوکونازول عمل می‌کند و باید به‌طور روزانه در طول ۴۸ هفته استفاده شود. عوارض جانبی آن نیز مانند جوبلیاست.
داروهای خوراکی برای درمان قارچ ناخن
داروهای خوراکی برای درمان قارچ ناخن معمولا در ۵۰ تا ۷۵ درصد موارد مؤثر هستند و برای پدیدار شدن نتایج این درمان ها ۹ تا ۱۲ ماه زمان لازم است. این مدت، زمان لازم برای رشد ناخن‌هاست. حتی در خلال درمان نیز احتمال عود قارچ در ۲۰ تا ۵۰ درصد از موارد وجود دارد.
اخیرا درمان های خوراکی رفع قارچ ناخن به سایر روش ها ترجیح داده می شوند، زیرا مدت زمان کمتری برای اثرگذاری نیاز دارند و بهتر از سایر روش‌ها، مشکل را درمان می کنند. از بین داروهای خوراکی مؤثر در درمان قارچ ناخن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. گریزئوفولوین (فولویسین، گریفولوین، گریس‌پِگ)
این دارو برای سالیان متمادی به عنوان درمان خوراکی رفع قارچ ناخن مورد استفاده بوده است. گرچه مصرف این دارو خطری ندارد اما برای رفع قارچ ناخن پا، چندان مؤثر نیست. عدم ارائه نتایج مؤثر باعث شده است تا جایگزین های دیگری برای این دارو پیشنهاد شود.
۲. تربینافین (لامیزیل)
این دارو باید به‌طور روزانه مصرف شود. مصرف آن برای درمان قارچ ناخن پا به مدت ۱۲ هفته و برای درمان قارچ ناخن دست تا ۶ هفته طول می کشد. این داروی مؤثر، بی‌خطر و دارای عوارض جانبی بسیار کمی است. هرچند که باید در افراد مبتلا بیماری های کبدی با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد.
۳. ایتراکونازول (اسپرانوکس)
این دارو به‌صورت مقطعی و پله ای تجویز می شود. مثلا ۱ هفته در هر ماه و به مدت ۲ یا ۳ ماه. به عبارت دیگر در طول ۲ یا ۳ ماه، ماهیانه به مدت یک هفته از این دارو استفاده می‌شود.
البته باید توجه کنید که مصرف این دارو با برخی از دارو های آسم، آنتی بیوتیک هایی مانند آریترومایسین و… تداخل دارد. ایتراکونازول برای درمان قارچ کاندیدا و عفونت‌های قارچی غیردرماتوفیتی استفاده می‌شود.
۴. فلوکونازول (دیفلوکان)
مصرف این دارو به شکل یک بار در هفته در طول چندین ماه است.
اگر عملکرد کبد بیمار مشکل دارد یا داروهای خاص دیگری مصرف می کند، حتما باید در استفاده از این دارو دقت کند. این دارو اثربخشی اسپورانوکس و لامیزیل را ندارد و باید در بیماران مبتلا به مشکلات کبدی با احتیاط استفاده شود.
پزشک می‌تواند با آزمایش خون ساده ای از وجود مشکلات و بیماری‌های کبدی مطمئن شود.
روش‌های درمان خلاقانه دیگری نیز وجود دارند که همچنان در حال بررسی و آزموده شدن هستند:
- لیزرتراپی یا درمان فوتودینامیک که از عوامل فعال نوری برای درمان ناخن استفاده می کند. در واقع در این روش نوری درخشان با طول موجی مشخص و مناسب به ناخن‌ها تابانده می شود.
- استفاده از جریان الکتریکی برای جذب دارو های موضعی ضد قارچ در ناخن ها که به آن یونتوفورزیس نیز گفته می شود.
- استفاده از محلولی که محیط ناخن را برای رشد قارچ نا مناسب می‌سازد: اگر این روش عملی شود، قارچ ناخن با روشی ارزان درمان خواهد شد.
- روشی دیگر که قطعا به مداوای قارچ ناخن منتهی خواهد شد، جراحی است. در این عمل ناخن برداشته می‌شود. هرچند که این روش به‌طور مقطعی پاسخ می‌دهد و امکان عود مجدد قارچ وجود خواهد داشت. ضمنا امکان استفاده از داروهای موضعی و خوراکی نیز در کنار جراحی وجود دارد. اگر قارچ ناخن در اثر ضربه یا عفونت ایجاد شده باشد، جراحی به‌شکل بهتری این مشکل را درمان خواهد کرد.
درمان خانگی قارچ ناخن چیست؟
با جستجو در اینترنت، با انبوهی از درمان های خانگی روبه‌رو خواهید شد. سرکه یکی از درمان های خانگی معروف است.
برخی از افراد نیز از انواع روغن‌ها مانند روغن درخت چای بهره می برند. روغن نارگیل، روغن های معطر و برگ درخت سرو نیز برای رفع قارچ ناخن توصیه می‌شوند. البته تأثیر درمان های خانگی قطعی نیست و در مورد آنها شبهاتی وجود دارد. استفاده از هیدروژن-پراکسید و سفیدکننده نیز چندان توصیه نمی شود، چرا که پشتوانه علمی ندارند و ممکن است که باعث ناراحتی های پوستی شوند. کوتاه کردن ناخن‌های سفت و شکننده مبتلا به قارچ کمی دشوار است. استفاده از کِرِم اوره می‌تواند به نرم شدن ناخن‌ها و آسان تر شدن فرایند کوتاهی آنها کمک کند. استفاده از این کرم نیازی به نسخه ندارد.
آیا درمان قارچ ناخن با داروهای بدون نسخه امکان‌پذیر است؟
داروهای بدون نسخه، همانطور که از نامشان پیداست، نیازی به تجویز پزشکی ندارند.
گرچه داروهای بدون نسخه (OTC) برای درمان قارچ ناخن بسیار معدود هستند، اما همان تعداد اندک نیز به تأیید سازمان جهانی غذا و دارو نرسیده اند. بیشتر این داروها برای قارچ پوستی مفیدند تا درمان قارچ ناخن. برخی از این داروها حاوی موادی چون آندِسلنیک اسید یا پروپیلن گلیکول هستند که مانع از رشد قارچ ها می شوند، اما از آنجا که میزان نفوذشان در ناخن اندک است، چندان اثربخش عمل نمی کنند.
آیا داروهای درمان قارچ، سمی هستند؟
داروهای جدید در افرادی که مشکلات کبدی ندارند، ناراحتی های کبدی ایجاد نمی کنند.
آزمایش خون برای مصرف داروهایی مانند فلوکونازول (دیفلوکان) که یک بار در هفته مصرف می شوند، ضرورتی ندارد؛ با این وجود افرادی که دوره‌های طولانی‌تری از این داروها استفاده می کنند، باید قبل و در حین درمان با این داروها، عملکرد کبدشان را بررسی کنند. توجه به عوارض جانبی و درمیان گذاشتن آنها با پزشک و دقت کردن به عدم وجود تداخل میان این دارو و سایر داروهای مصرفی بسیار ضروری است.
هزینه داروهای قارچ ناخن چقدر است؟
یکی از ملاحظات درمانی، هزینه است. برخی دارو های جدید درمان قارچ گران هستند و شرکت های بیمه نیز این دارو ها را در دسته داروهای آرایشی قرار می دهند، به همین دلیل تا زمانی که مورد مصرف آنها برای رفع درد و ناراحتی شناخته نشود، تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند.
البته داروهایی نظیر تربینافین و فلوکونازول ارزان هستند و به عنوان داروهای ژنریک به فروش می‌رسند.
برای پیشگیری از قارچ ناخن چه کنیم؟
قارچ‌ها در همه جا هستند، پس نمی توان دقیقا مشخص کرد که از کجا به آنها دچار می شویم.
البته با علم به این موضوع که قارچ بیشتر در نواحی خیس و عرق کرده مانند بین انگشتان پا ایجاد می شود، می توان از مکان ها و شرایطی که برای رشد قارچ مناسب هستند، دوری کرد؛ مثلا دوش ها، استخر و کمد های دردار باشگاه می توانند منابع تولید و ایجاد قارچ باشند. البته هیچ شاهدی بر این ادعا وجود ندارد و از نظر علمی ثابت نشده است. لاک و ناخن های اکریلیکی نیز مانع از تنفس ناخن می‌شوند و احتمال بروز عفونت های قارچی را مهیا می سازند.
قارچ همه جا وجود دارد: هوا، خاک، گرد و غبار و… .
اقدامات بهداشتی مانند استفاده از جوراب هایی که ناحیه انگشتانشان تفکیک شده است یا پوشیدن دم پایی لاانگشتی می توانند کمی به پیشگیری از قارچ کمک کنند. رعایت بهداشت در مکان های ورزشی عمومی و پرهیز از تماس با سطوح آلوده، عدم استفاده از کفش های تنگ و دوری از شرایطی که مانع تنفس پا می شوند نیز می تواند مفید باشد. شستن روزانه پا و خشک کردن بین انگشتان نیز در پیشگیری از ابتلا به قارچ مؤثر است. یادتان باشد قارچ هایی که توسط پوشش بدن حیوانات خانگی مانند سگ و گربه حمل می شوند، اغلب موجب ابتلا به قارچ ناخن نمی شوند.
پوشیدن جوراب سفید نیز تأثیری در عدم ابتلا به قارچ ناخن ندارد.
درمان قارچ ناخن چقدر طول می‌کشد؟
درمان قارچ سخت و زمان بر است و ممکن است بیش از ۱۸ ماه به طول بینجامد.
در ۴۰ تا ۷۰ درصد از موارد نیز قارچ عود می کند. پرهیز از قرار گرفتن در معرض عوامل ایجاد قارچ تا حد زیادی از ابتلا به آن جلوگیری می کند. افرادی با بیماری های دیگر که آنها را بیشتر در معرض ابتلا به قارچ قرار می دهد، کار سخت تری برای مدیریت این بحران در پیش دارند.
برای جلوگیری از عود مجدد قارچ ناخن چه کنیم؟
«تینا پدیس» که به قارچ پای ورزشکار مشهور است، امکان بازگشت زیادی دارد.
بنابراین رسیدگی به این موقعیت از اهمیت زیادی برخوردار است.
برای مبارزه با قارچ می توان از داروهای بدون نسخه ای مانند کلوتریمازول (لوتریمین) یا تربینافین (لامیزیل) استفاده کرد.
این داروها، کرم هایی هستند که مستقیما روی پوست زده می شوند.
نظافت پا و کفش ها و استفاده از U.V (اشعه‌ی فرابنفش) برای ضدعفونی کردن کفش ها نیز می توانند برای جلوگیری از عود مجدد قارچ مفید باشند. قارچ ناخن تنها در ۵۰ تا ۶۰ درصد از ظاهر پا را تحت تأثیر قرار می دهد و تشخیص قارچ از سایر عواملی که باعث تغییر رنگ و شکل ناخن می شوند، حتی برای پزشکان نیز دشوار است.
درمان قارچ ناخن معمولا از سوی فرد پیگیری نمی شود.
اما به دلایل زیر برخی از افراد مراحل درمانی را دنبال می کنند:
- ابتلا به انواع دیابت
- سابقه عفونت پا (سلولیت یا عفونت بافتی)
- وجود درد و ناراحتی در ناخن
- ناراحتی از ظاهر ناجور ناخن ها
شکست در درمان قارچ و عود آن نیز بسیار شایع است.
پس بهترین کار پیشگیری و مراقبت از ناخن هاست. اقدامات زیر در این راه مفید هستند:
- کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها و بازی نکردن با گوشه های ناخن در هنگام پوسته شدن و بریدگی.
- تمیز نگه داشتن پاها و خشک کردن آنها.
- استفاده از جوراب خشک و پرهیز از پوشیدن جوراب های تنگ.
- تعویض کفش های ورزشی.
- پرهیز از نگه داشتن طولانی مدت دست ها در آب و عدم استفاده از شوینده‌های قوی.
- درمان قارچ پای ورزشکار در صورت وقوع.
چه مشکلاتی با قارچ ناخن اشتباه گرفته می‌شوند؟
۱. رگه‌رگه شدن ناخن‌ها
ممکن است که این موضوع برای شما عادی به نظر برسد و در بسیاری از افراد نیز دیده شود.
خط خط شدن ناخن ها در زمان بارداری شدید تر می شود.
این شیارهای عمیق در مرکز ناخن بر اثر ناخن جویدن نیز ایجاد می شوند.
در برخی موارد نیز شیمی درمانی می تواند موجب پیدایش این شیارها شود.
۲. پیری ناخن
با بالا رفتن سن، ناخن ها شکننده و دارای شیار می شوند و ممکن است که نوک ناخن ها لایه لایه شود.
برای پیشگیری از وقوع پیری ناخن، بهتر است که مراقبت های لازم را از ناخن هایتان به عمل آورید و ضمن رعایت نظافت از قرار دادن زیاد ناخن‌ها در آب بپرهیزید.
۳. زردی یا سفیدی ناخن‌ها
این مشکل می تواند در اثر «اونیکولیسیز» یعنی جدا شدن ناخن از بستر خود رخ دهد.
تغییر رنگ ناخن نیز به دلیل ورود هوا به زیر ناخن هاست.
برای رفع زردی یا سفیدی ناخن باید ناخن‌ها را کوتاه کنید و به هیچ عنوان زیر آنها را تمیز نکنید.
برای اینکه رنگ بد آنها مشخص نباشد باید از لاک استفاده کنید، برای بهبودی ۲ تا ۳ ماه صبر نمایید.
اگر این زردی و سفیدی ادامه پیدا کند، احتمال ابتلا به قارچ ناخن وجود دارد.
۴. قرمزی یا سیاهی ناخن‌ها
قرمزی یا سیاه شدن ناخن پا و دست، بر اثر هِماتوم یا جمع شدن خون در زیر ناخن ها به وجود می آید که خود ناشی از ضرب دیدگی ناگهانی هستند؛ مثل زمانی که به‌طور ناگهانی با چکش روی انگشت خود بکوبید. با رشد ناخن‌ها، این نواحی تغییر رنگ می دهند و از بین می روند. اگر زیر ناخنتان لکه ای سیاه می بینید که در اثر تروما یا همان ضربه ناگهانی ایحاد نشده است، باید به متخصص پوست مراجعه کنید و اگر این لکه در ناحیه پا ایجاد شده بود، حتما با یک متخصص پا ملاقات کنید تا وضعیت را از نظر ابتلا به ملانوما بررسی کند. ملانوما نوعی سرطان پوست است که با سلول های رنگدانه ای در ارتباط است. یک آزمایش بیوپسی ساده می تواند بدخیم یا خوش خیم بودن این موضوع را مشخص کند.
۵. سبز شدن ناخن‌ها
سبزی ناخن می تواند به‌خاطر وجود باکتری «سودومونا» باشد.
این باکتری، در زیر ناخنی که تا حدودی از گوشت جدا شده است رشد می کند و باعث ایجاد بوی بدی (بوی پا و دست) می شود. برای درمان این وضعیت باید هر ۴ هفته ناخن ها را کوتاه کنید و زیر آنها را تمیز نکنید. اگر از رنگ سبز ناخن ناراحت هستید بهتر است از لاک استفاده کنید. باید ۲ تا ۳ ماه صبر کنید و منتظر رفع این مشکل باشید. توصیه مؤکد برای رفع این مشکل این است که دستتان را از آب دور نگه دارید و حتی با وجود دستکش هم نگذارید که دست‌ها به مدت طولانی در آب بمانند. بعد از استحمام نیز ناخن‌ها را خشک کنید. اگر مشکلتان حل نشد، باید به پزشک مراجعه کنید و داروهای تجویزشده از سوی او را مصرف نمایید.
۶. وجود حفره در ناخن‌ها
باکتری «پسوریازیس» می تواند عامل ایجاد حفره در ناخن ها باشد.
سایر مشکلات پوستی نیز می توانند پوست زیرین ناخن (ناحیه ای که ناخن از آنجا شروع به رویش می کند) را تحت تأثیر قرار دهند. پسوریازیس می تواند باعث تغییر رنگ ناخن ها از رنگ طبیعی شان به قهوه ای مایل به زرد شود.
۷. تورم و قرمزی پوست اطراف ناخن
این مشکل «پارونیشیا» یا عقربک نامیده می شود و نوعی عفونت ناخن در پوشش شاخی ناخن (کوتیکول) است.
اگر عفونت حاد باشد (شروع و پیشروی سریعی داشته باشد)، معمولا علت آن میکروبی است.
معمولا قرار دادن انگشت در آب گرم جواب می دهد، اما برای تخلیه چرک ناخن باید به پزشک مراجعه کرد.
پارونیشیای مزمن زمانی رخ می دهد که کوتیکول ناخن طی مدت طولانی ملتهب یا دارای سوزش باشد.
گاهی اوقات، عفونت قارچی از تخریب پوست استفاده و بافت اطراف ناخن را نیز مبتلا می کند.
درمان این عارضه با دور و خشک نگه داشتن پوست آغاز می‌گردد.
اگر مشکل رفع نشود باید حتما به پزشک مراجعه شود.
معمولا برای درمان این مشکل آنتی بیوتیک تجویز نمی شود، اما شاید در موارد شدیدتر مصرف آنها لازم شود.
۸. ترومای مزمن ناخن
آسیب دیدن دائمی ناخن ها در اثر ضرباتی که ورزش یا ابزارهای کاری ایجاد می کنند، حالتی مانند قارچ ناخن به وجود می آورد. برخی از کفش های تنگ نیز می توانند موجب آزردگی ناخن ها شوند. اگر این ضربات و فشارها ادامه داشته باشند و به‌صورت مزمن به ناخن‌ها آسیب وارد کنند، احتمال تغییر شکل ناخن وجود خواهد داشت.
