به صورت ساده، جوش‌های زیر پوستی، سبوم اضافی هستند که در بخش‌های عمقی پوستتان مخفی می‌شوند و گاهی به شکل برآمدگی‌های کوچک و بزرگی خودنمایی می‌کنند. این مدل جوش، مشکل پوستی بسیار رایجی است و احتمالا می‌تواند برای هر کدام از ماها پیش بیاید. انواع جوش های زیر پوستی زمانی کلافه کننده هستند که تعداد آنها افزایش یابد. در این حالت، می‌توانند به معضلی آزار دهنده تبدیل شوند؛ به خصوص زمانی که قصد دارید میکاپ کنید یا از اسکراب‌های ضد لک استفاده نمایید.
جوش زیر پوستی چیست؟
جوش زیر پوستی، نوعی آکنه است که در بخش زیرین پوست به وجود می‌آید. برخلاف انواع دیگر جوش که ظاهری ملتهب، سر سفید یا سرسیاه دارند، جوش زیر پوستی نمود خارجی خاصی ندارد. به این معنی که شما در اغلب موارد حتی متوجه وجود آنها نیز نمی‌شوید.
با این حال، برخی از انواع جوش زیر پوستی، بعد از مدتی به جوش معمولی تبدیل می‌شوند و با حالت ملتهب یا جوش سر سفید روی پوست ظاهر می‌شوند. برخی دیگر نیز ممکن است بدون ایجاد هرگونه نشانه خاصی از بین بروند و محو شوند.
چه کسانی ممکن است دچار جوش زیر پوستی شوند؟
چه افرادی بیش از همه مستعد جوش زیر پوستی هستند؟ سوال مهمی که می‌تواند برای هرکدام از ما پیش بیاید، همین است! فرقی نمی‌کند در دوره حساس بلوغ و نوجوانی هستید یا در میانسالی به سر می‌برید، حقیقت این است که هر کسی ممکن است دچار جوش زیر پوستی شود. البته تحقیقات انجام شده در این مورد، حاکی از آن هستند که افراد در دوره نوجوانی و جوانی بیش از دیگر بازه‌های سنی دچار جوش زیر پوستی می‌شوند.
جوش زیر پوستی چگونه ایجاد می‌شود؟
جوش زیر پوستی، اگرچه از نظر ظاهری با دیگر انواع آکنه تفاوت‌هایی دارد، اما ماهیت همه آنها یکسان است. این مدل آکنه مانند انواع دیگر، زمانی ایجاد می‌شود که منافذ پوستی شما به هر دلیلی مسدود شوند.
از جمله شایع‌ترین عواملی که می‌توانند زمینه مسدودیت منافذ پوستی و ایجاد آکنه را فراهم نمایند عبارتند از :
- افزایش باکتری و میکرو ارگانیسم‌ها
- تجمع سلول‌های مرده پوستی
- رویش مو
- تجمع سبوم اضافی
پوست ما حاوی تعداد زیادی غده سباسی است که مسئول تولید چربی طبیعی و حفظ رطوبت هستند. فعالیت این غدد تا حدودی برای حفظ زیبایی و سلامت پوست ما ضروری است. اما افزایش فعالیت آنها، می‌تواند با مشکلات عدیده‌ای از جمله ایجاد جوش زیر پوستی همراه باشد.
غدد چربی در چنین شرایطی، باعث تجمع سبوم اضافی در منافذ پوستی می‌شوند. این سبوم به مرور زمان با سلول مرده سطحی ترکیب می‌شود و پلاگ فولیکولی ایجاد می‌نماید. تجمع این پلاگ‌ها با ایجاد انواع و اقسام آکنه‌های پوستی همراه است.
اما داستان به همینجا ختم نمی‌شود؛ پوست ما زیستگاه طبیعی برخی از انواع نرمال فلورها( باکتری‌های طبیعی پوست) است. اختلال در چرخه رشد این باکتری‌ها و افزایش روند تکثیر آنها، تعادل فیزیولوژیک پوست را به هم می‌زند. در نتیجه، این باکتری‌های طبیعی به عوامل بیماری زا تبدیل می‌شوند. به این معنی که در ترکیب با پلاگ‌های نامبرده، باعث تولید آلودگی فولیکولی و ایجاد پاپول، پوسچول، ندول یا کیست زیر پوستی می‌شوند.
دلایل جوش زیر پوستی
از ژنتیک و هورمون‌ها گرفته تا عوامل محیطی و آلودگی‌ها! با توجه به شرایط سنی و سلامتی هر فرد، محرک‌های متفاوتی باعث تحریک تولید جوش‌های زیر پوستی می‌نشود.
موارد زیر، از جمله مهم‌ترین دلایل مواجه شدن با جوش زیر پوستی به حساب می‌آیند:
هورمون‌ها
یکی از دلایل اصلی ایجاد آکنه، به خصوص انواع زیر پوستی، نوسانات هورمونی است. آندروژن‌ها، دسته‌ای از هورمون‌های جنسی هستند که تولید و ترشح آنها در سن بلوغ افزایش می‌یابد. این مکانیسم با بزرگ شدن غدد چربی و افزایش فعالیت آنها همراه است. در نتیجه، احتمال تجمع سبوم اضافی و تولید پلاگ فولیکولی افزایش می‌دهند.
علاوه براین، تغییرات هورمونی در خانم‌ها نیز بسیار شایع است. به خصوص در بازه عادت ماهانه و سنین یائسگی این تغییرات مشهودتر هستند.
سابقه خانوادگی
ژنتیک یا همان سابقه خانوادگی، یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد جوش زیر پوستی است. اگر والدین شما با معضل جوش زیر پوستی در نواحی مختلف بدن خود مواجه هستند، احتمال بروز این معضل برای شما بیش از دیگران است.
مصرف برخی از داروها
ایجاد جوش زیر پوستی در برخی مواقع، می‌تواند عارضه جانبی مصرف انواع مختلف داروها باشد. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کورتیکواستروئیدها
- تستوسترون
- لیتیوم
استرس و اضطراب
یکی از معضلات بارز زندگی در دنیای مدرن امروز، دست و پنجه نرم کردن با سطح بالای استرس است. استرس و فشارهای روانی می‌توانند بر تمام سطوح سلامت شما اعم از جسمی و روانی تاثیر گذار باشند.
استرس، چرخه هورمون‌های طبیعی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث افزایش ترشح هورمونی خاص به نام کورتیزول می‌شود(کورتیزول، به عنوان هورمون استرس بدن شناخته می‌شود). این مکانیسم، با تشدید فعالیت غدد سباسی پوست و افزایش تولید سبوم همراه است. نتیجه تمام این فرایندها، تحریک پوست و ایجاد جوش و آکنه‌های زیر پوستی است.
البته متخصصان و محققان عوامل دیگری را نیز شناسایی کرده‌اند که احتمال بروز آکنه زیر پوستی را افزایش می‌دهند:
- استفاده از لوازم آرایشی یا محصولات مراقبت پوستی تحریک کننده و کومدوژنیک
- قرار گرفتن در معرض فشار یا اصطکاک ناشی از پوشیدن لباس‌های تنگ
- مواجه طولانی مدت با آلودگی هوا
- زندگی در مناطق جغرافیایی با رطوبت بالا
- فشار دادن و تحریک جوش‌ها
- استفاده از اسکراب و لایه‌بردارهای خشن پوستی
علائم جوش زیر پوستی
همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، جوش زیر پوستی در تعریف ظاهری خود، برآمدگی کوچکی است که در برخی موارد هنگام لمس قابل تشخیص است. در برخی موارد، این برآمدگی ممکن است گسترش یابد و با درد، التهاب یا تورم نیز همراه باشد.
همچنین جالب است بدانید که برخی از انواع جوش‌های سرسفید یا سرسیاه، در شکل اولیه خود به صورت جوش زیر پوستی ایجاد می‌شوند. سپس از لایه‌های عمقی پوست می‌گذرند و خودشان را به سطح می‌رسانند.در این سیکل رشد، معمولا برآمدگی بزرگ و ملتهبی ایجاد می‌شود که مرکز آن به رنگ زرد، سفید یا سیاه قابل مشاهده است.
درمان جوش زیر پوستی
جوش زیر پوستی اگرچه در بیشتر موارد به صورت خود به خودی محو می‌شود، اما اغلب اسکار یا لک‌های پوستی خاصی از خود به جا می‌گذارد. علاوه بر این، برآمدگی‌های جوش زیر پوستی هنگام میکاپ، ظاهری ناخوشایند روی پوست صورت به وجود می‌آورند.
اگر شما هم با مشکل جوش زیر پوستی مواجه هستید و می‌خواهید از شر آنها خلاص شوید، راهکارهای زیر را مد نظر قرار دهید:
کمپرس آب گرم
کمپرس گرم برای درمان جوش زیر پوستی خفیف انتخاب بسیار مناسبی است. این ترفند ساده، می‌تواند جوش زیر پوستی را محو کند یا آن را به سطح پوست بیاورد.
- حوله کوچک و تمیزی را بردارید و با مقداری آب ولرم خیس کنید.
- آب اضافی حوله را بگیرید و آن را روی محل جوش زیر پوستی قرار دهید.
- این کار را چند بار در روز تکرار نمایید تا به نتیجه دلخواهتان برسید.
برچسب آکنه
برچسب‌های ضد جوش که به چسب آکنه نیز معروف هستند، انتخاب عالی برای از بین بردن جوش زیر پوستی به شمار می‌روند. انواع این برچسب، حاوی سالیسیلیک اسید است که اغلب در تولید محصولات ضد جوش کاربرد دارد.
چسب آکنه، در اندازه‌های بسیار کوچک تولید می‌شود و دو نوع شفاف و رنگی دارد. برچسب ضد جوش، بعد از قرارگیری روی آکنه زیر پوستی، در عرض چند ساعت آن را کاملا محو می‌نماید. کافی است هنگام استفاده از این محصول، دستورالعمل‌ها را با دقت دنبال نمایید تا از هرگونه تحریک پوستی جلوگیری شود.
درمان طبیعی
بعضی مواقع، امتحان کردن درمان‌های طبیعی نیز گزینه مناسبی برای خلاص شدن از شر جوش زیر پوستی محسوب می‌شود.
از معروف‌ترین راهکارهای خانگی و طبیعی در این زمینه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
روغن درخت چای
روغن درخت چای، ماده‌ای شگفتی آفرین است که خواص درمانی و خوراکی بسیار زیادی دارد. این روغن خاص، منبعی طبیعی از مواد آنتی اکسیدانت به حساب می‌آید. با این تفاسیر، تحقیقات نشان داد‌ه‌اند که روغن درخت چای در درمان آکنه زیر پوستی خفیف تا متوسط موثر است. این روغن، خاصیت آنتی باکتریال دارد و چرخه رشد باکتری‌های طبیعی پوست را کنترل می‌نماید. علاوه براین، به پاکسازی عمقی منافذ پوست کمک می‌کند و مانع از مسدودیت آنها می‌شود.
روغن درخت چای را، می‌توانید با روش زیر برای درمان جوش زیر پوستی خود استفاده نمایید:
- ابتدا اسانس روغن درخت چای را با نسبت 1:9 با روغن پایه مانند زیتون یا جوجوبا رقیق نمایید. درصورتی که به روغن پایه دسترسی ندارید، می‌توانید این اسانس را با مقداری آب تصفیه شده نیز رقیق کنید.
- سپس گوش پاکن یا سواپ پنبه‌ای تمیزی را بردارید و به مقداری از روغن رقیق شده آغشته نمایید.
- سواپ را روی نقاط جوش زیر پوستی بمالید و حدود 10 دقیقه صبر کنید.
- در آخر، پوستتان را با آب گرم بشویید و این ترفند را دو تا سه روز برای درمان کامل ادامه دهید.
توجه داشته باشید که استفاده از روغن یا اسانس خالص درخت چای روی جوش و آکنه، ممکن است باعث تحریک حساسیت شود. به همین خاطر بهتر است مرحله رقیق سازی را جدی بگیرید.
علاوه براین، اگر پوست خشک یا بسیار حساسی دارید، می‌توانید دو تا سه قطره از روغن درخت چای را با دو قاشق غذاخوری ژل آلوئه ورا ترکیب نمایید. سپس ترکیب به دست آمده را مانند روش ذکر شده روی جوش‌ها بمالید.
خمیر عسل و زردچوبه
عسل منشا طبیعی و بسیار غنی از انواع مواد مغذی و تقویت کننده است. همچنین، عملکرد آنتی باکتریال بینظیر این ماده نیز، سال‌ها است که مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است.
از طرفی، زردچوبه به عنوان نوعی قابض منافذ پوستی عمل می‌کند. این ماده به واسطه خواص آنتی اکسیدان خود، عملکرد ضد التهاب نیز دارد. نتیجه ترکیب این دو ماده شگفت انگیز، ایجاد اکسیری بی‌همتا برای رفع التهاب و تورم ناشی از جوش زیر پوستی و از بین بردن آن است.
برای ساختن این ترکیب منحصر به فرد، راهنمای زیر را دنبال نمایید:
- ابتدا کاسه تمیز و کوچکی را انتخاب کنید و نصف قاشق چای خوری زردچوبه را داخل آن بریزید.
- سپس یک قاشق غذاخوری عسل را به ظرف اضافه کنید. برای تهیه این ماسک، بهتر است از عسل خالص، تصفیه نشده و کاملا طبیعی استفاده نمایید. این امر، از ایجاد هرگونه حساسیت و تحریک پوستی جلوگیری می‌نماید.
- حالا مواد را به خوبی هم بزنید تا ترکیبی یکدست به وجود بیاید.
- مخلوط را به کمک قلم ماسک یا گوش پاکن روی سطح جوش‌ها بمالید و اجازه دهید برای 30 دقیقه بماند.
- در نهایت، صورتتان را آبکشی کنید و ماسک را کاملا بشویید. این ماسک را چند روز به صورت مداوم استفاده نمایید تا همه جوش‌ها از بین بروند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمایید؟
اگر بیش از یک تا سه جوش زیر پوستی دارید و به طور مداوم با عود مجدد آنها روبرو می‌شوید، بهتر است به برای ارزیابی وضعیت خود به پزشک متخصص مراجعه نمایید. جوش‌های زیر پوستی می‌توانند رشد کنند و مجموعه‌ای از آکنه‌های گره‌ای را به وجود آورند. در چنین حالتی، پوست شما به بستری از نقاط برجسته و آزار دهنده تبدیل می‌شود.
جوش‌های زیر پوستی به طور معمول، عارضه‌ای طبیعی و شایع هستند که با پیش گرفتن مراقبت و درمان‌های لازم از بین می‌روند. اما ایجاد التهاب و احساس درد در ناحیه جوش و تداوم این وضعیت، ممکن است هشداری جدی درباره سلامت پوستتان باشد. به همین خاطر، توصیه می‌شود این وضعیت را جدی بگیرید و در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
