بسیاری از خانم‌ها و آقایان از لنز طبی و رنگی استفاده می‌کنند. لنز، یکی از راه حل‌های تقریبا تازه برای درمان ضعف دید چشم‌ها است؛ هر چند تاریخچه پدید آمدن آن به قرن شانزدهم نسبت داده می‌شود، اما در چند دهه اخیر رایج و همه گیر شده است.
روش استفاده از لنز چشم چه برای زیبایی و چه برای خواص درمانی آن، باید اصولی و با دقت بسیار باشد؛ چون می‌تواند آثار مخرب زیادی ایجاد کند و به چشم صدمه بزند. اگر از طرفداران این وسیله کارآمد اما کمی خطرناک هستید، این مقاله می‌تواند به شما کمک کند که روش استفاده از لنز چشم به شکل مناسب را یاد بگیرید و نکات مربوط به آن را رعایت کنید. این گونه احتمال آسیب زایی کاهش می‌یابد و هیچ خطری شما و چشمتان را تهدید نمی‌کند.
روش استفاده از لنز چشم
روش استفاده از لنز چشم آن قدرها هم پیچیده و سخت نیست. تنها چیزی که لازم است افزایش شناخت شما نسبت به لنز و کارایی آن است. وقتی شناخت شما نسبت به یک چیز بیشتر شود، ترستان هم می‌ریزد و صدمات به حداقل خود می‌رسند. یک فرمول، دستور العمل و روش استفاده از لنز چشم واحد وجود ندارد که بخواهیم آن را اینجا بنویسیم یا آموزش دهیم؛ اما در هر حال باید مراحل اولیه مربوط به آن را رعایت کنید و مراقب خودتان باشید. ما هم می‌توانیم نکته‌هایی که با انجام دادنشان صدمات به حداقل خود می‌رسند را به گوشتان برسانیم تا کارتان حسابی راحت شود.
اول از همه دست‌های خود را بشویید
قبل از شروع هر کاری دست‌های خود را بشویید. اولین مرحله در روش استفاده از لنز چشم به صورت صحیح همین است. لنزها خیلی حساس اند و چشم‌های شما حساس تر. برای شستشوی دست‌ها از صابون‌های عطری استفاده نکنید و تمیز کردن آنان را لااقل 30 ثانیه ادامه دهید. مطمئن شوید دستانتان کاملا تمیز هستند و روغنی نیستند.
پس از تمیزی کامل آنها، حوله ای بدون پرز برداشته و دست‌ها را کاملا خشک کنید. لنز به رطوبت واکنش نشان می‌دهد و چسبناک می‌شود؛ در نتیجه اگر دست‌هایتان خیس و نمناک باشند به آنها می‌چسبد و شما را دچار دردسر می‌کند. پرز حوله، هر چند خیلی ریز باشد و به چشم نیاید اما اگر روی دستتان بماند ممکن است در تماس با لنز به آن چسبیده و روی چشم شما سنگینی کند.
قبل از تماس دست به لنز از نرم کننده استفاده نکنید. نرم کننده یا هر ماده ناخالص دیگری، ممکن است به سطح لنز بچسبند و چشم را دچار سوزش کنند.
توجه داشته باشید در صورتی که مواد شوینده بر روی دستان شما باقی مانده باشد و به لنزها منتقل شود؛ باعث خشک شدن آنها خواهد شد. خشکی لنز عواقب بسیار خطرناکی نظیر زخم شدن چشم و یا تاری دید دارد و بهتر است از آن پیشگیری شود.
برای جلوگیری از تمامی این خطرات، پس از شستشوی کامل با شوینده مناسب و آب گرم، در صورت داشتن امکانات دست‌ها را توسط دستگاه خشک کن خشک کنید تا همه خطرات احتمالی رفع شوند و پرز حوله به لنز نچسبد و باعث عدم تحمل لنز نشود.
برداشتن لنز از جعبه
دومین مرحله روش استفاده از لنز چشم به شکل درست این است که با دقت تمام لنز را از جعبه خارج کنید. شاید فکر کنید که این کار، کار ساده ای است و اصلا نیازی به آموزش ندارد؛ اما اگر تنها یک بار از لنز تماسی یا همان لنز چشمی خودمان استفاده کرده باشید، احتمالا متوجه مشکلات مربوط به آن هستید و می‌دانید که این مرحله، مرحله مهمی است. چیش از باز کردن جعبه، آن ر به آرامی و با ملایمت تکان دهید. تکان دادن جعبه باعث می‌شود که مایع لنز با لنز به خوبی ترکیب شود و لنز را به آن آغشته کند.
هرگز سعی نکنید که لنز را با انگشت در مایع خود تکان دهید چرا که به آن آسیب می‌رساند و آن را غیر قابل استفاده می‌کند. یکی از انگشت‌های دست تمیز و خالی از گرد و غبار خود را برای این کار انتخاب کنید. افراد معمولا با انگشت اشاره خود راحت تر اند. سپس در جعبه را باز کرده و دقت کنید که به هیچ وجه از ناخن‌هایتان برای برداشتن لنز از جعبه استفاده نکنید. ناخن‌ها می‌توانند لنز را دچار خراش کرده و آن را لب پر کنند. از قسمت گوشتی نرم نوک انگشت استفاده کنید. اگر بتوانید ناخن‌هایتان را کوتاه نگه دارید خیلی بهتر است؛ در غیر این صورت ناخن نگشت مورد نظرتان را کوتاه کنید و یا آن را با یک مسواک تمیز و ضد عفونی کنید تا ریسک آلودگی به حداقل برسد. سوهان زدن ناخن‌های بلند می‌توانند از پاره شدن لنز جلوگیری کنند اما باز هم کوتاه کردن آنها توصیه می‌شود.
ناخن بلند همچنین می‌تواند در حین گذاشتن لنز در چشم باعث آسیب رسانی به قرنیه شود. لنز باید به حالت مقعر و به گونه ای که گودی آن رو به صورت شما باشد روی انگشت شما قرار بگیرد. پس از خارج کردن لنز از جعبه، آن را از نظر پارگی، آلودگی و هر مشکل دیگری بررسی کنید. در صورت وجود آلودگی آن را ضد عفونی و در صورت وجود پارگی از مصرف آن خودداری کنید. وجود هر گونه آسیب فیزیکی در لنز آن را غیر قابل استفاده می‌کند و خطرناک است.
دقت کنید که در هنگام برداشتن لنز از جعبه با گرد و غبار تماس نداشته باشد، ورود گرد و غبار به هر طریقی به چشم باعث عفونت می‌گردد.
لنز چپ و راست
این که کدام لنز مربوط به کدام چشم است اهمیت بسیاری دارد و اهمیت ندادن به آن شما را دچار مشکل می‌کند. روش استفاده از لنز چشم این گونه است که نباید از لنز چشم چپ برای چشم راست و یا برعکس استفاده شود. آن چه ممکن است این نکته را کم اهمیت نشان دهد این است که شما با جا به جا قرار دادن لنزهایتان همچنان قادر به دیدن اطراف خود هستید و توانایی دیداری شما کاهش نمی‌یاید. ولی با ادامه دادن این روش استفاده از لنز چشم، ممکن است صدماتی مانند عفونت چشم‌ها را تجربه کنید و طی مدت زمان طولانی چشم‌هایتان اذیت شوند.
چشم‌های خود را آماده کنید!
شما نمی‌توانید همین طوری لنز را داخل چشم‌هایتان کنید. برای این کار، چشم‌ها باید تا حداکثر ممکن باز باشند و برای باز کردن چشم‌ها تا این حد، باید از دست‌های خود استفاده کنید. زمانی که لنز را از جعبه خارج کردید، از دست مخالف خود برای این کار استفاده نمایید. با استفاده از دو انگشت پلک‌های بالا و پایین چشم را در خلاف جهت هم بکشید تا کاملا باز شود و لنز به راحتی روی آن قرار گیرد.
قرارگیری لنز روی چشم
روش استفاده از لنز چشم خیلی خیلی مهم است و همان طور که تا این جای کار خواندید ذره ذره مراحل آن حائز اهمیت اند. بعد از باز کردن چشم‌ها تا جای ممکن به وسیله دست و هنگامی که پلک‌های بالا و پایین چشم به خوبی کشیده شده اند، به بالا یا جلو نگاه کنید و لنز را روی چشم خود قرار دهید. اگر می‌ترسید بهتر است به لنز خیره نشوید و نگاهی رو به بالا داشته باشید.
یک روش استفاده از لنز چشم دیگر این است که با گذاشتن لنز بر روی سفیدی نزدیک‌ترین قسمت چشم به گوش خود، آن را روی چشمانتان قرار دهید. خلاصه که جهت نگاه و جهت قرارگیری لنز بسیار تجربی و سلیقه ای اند؛ ولی نگاه کردن به بالا پیشنهاد ما به شما و اصولی تر است.
اصلا پلک نزنید و یا کمتر این کار را انجام دهید. اگر زیاد از لنز استفاده کنید روش استفاده از لنز چشم و پلک نزدن و این جزئیات خود به خود دستتان می‌آید. بعد از آن که لنز را درون چشم خود قرار دادید، به آرامی چشم خود را ببندید تا کمی آرام گیرد، چشمان خود را در یک دایره کامل جمع کنید و بچرخانید تا به لنز برسید و بعد پلک بزنید. توسط آینه مطمئن شوید که لنز کاملا روی عنبیه چشمتان قرار گرفته و اگر این طور نبود، می‌توانید از انگشتان خود برای جا انداختن لنز در محل درست استفاده کنید. پس از قرار گرفتن لنز در جای درست، باید مطمئن شوید که همه جا را به خوبی می‌بینید و اطرافتان برایتان واضح است. همچنین هر درد، سوزش و ناراحتی در این مرحله روش استفاده از لنز چشم غیر طبیعی بوده و باید برطرف شود.
اگر لنز در محل صحیح است و شما همچنان تار می‌بینید یا راحت نیستید و یا اگر از بروز درد و سوزش مطمئن نیستید، یک راه آسان پیش روی شما است. به آرامی چندین بار پلک بزنید. اگر این کار شما را دچار سوزش و تاری کرد فورا لنز را خارج کنید. این درد می‌تواند علل مختلفی از جمله آلودگی، خراش و بریدگی، جا به جایی و پشت و رو شدن لنز داشته باشد. پس از خارج کردن لنز آن را بررسی کنید و در صورت پاره نبودن، آن را با استفاده از مایع مخصوص لنز، تمیز و ضد عفونی کنید؛ چون روشن است که سوزش چشمان شما علتی به جز آلودگی محیطی یا لوازم آرایشی ندارد و می‌توانید پس از تمیز کردن آن، مراحل روش استفاده از لنز چشم را از ابتدا تکرار کرده و تجربه خوبی داشته باشید.
پارگی لنز مساوی دور انداختن آن است. کثیفی آن توسط چربی و لوازم آرایشی هم آن را غیر قابل استفاده می‌کند؛ مگر این که خیلی جزئی و قابل شستشو باشد. تاری دید می‌تواند به خاطر جا به جایی لنزها باهم و یا پشت و رو شدن لنز نیز باشد که به راحتی قابل حل است.
بعد از انجام تمامی مراحل روش استفاده از لنز چشم برای یکی از آنها، لنز دوم را هم مانند لنز اول روی چشم دیگر خود قرار داده و از جایگیری صحیح آن مطمئن شوید.
برداشتن لنز از روی چشم
از این جا به بعد مراحلی تقریبا تکراری داریم. آماده باشید.
تمیزکاری!
قبل از انجام این کار، جعبه لنزها را به خوبی شستشو دهید و مطمئن شوید کاملا تمیز، بدون آلودگی و سرشار از محلول مخصوص می‌باشند. برای شستشوی جعبه لنز حتما از محول ویژه آن استفاده کنید چرا که آب آشامیدنی ناخالصی‌های و املاح بسیاری دارد و استریل نیست. همچنین توجه کنید که ظرف‌های نگهداری لنز تاریخ مصرف خاص خود را دارند و نباید بیشتر از مدت تعیین شده‌شان مورد استفاده قرار گیرند.
دیگر نکته مهم در روش استفاده از لنز چشم این است که برای برداشتن لنزها نیز باید دست‌هایی تمیز داشته باشید و سپس آنها را خشک کنید. دلایل این کار هم مانند دلایل ذکر شده برای قرار دادن لنزها روی چشم اند. چشم در برخورد با آلودگی عفونت می‌کند و لنزها، اگر یک بار مصرف نباشند، قرار است بارها و بارها استفاده شوند؛ بنابراین باید همیشه سالم و تمیز بمانند.
نیشگون!
یک روش استفاده از لنز چشم برای برداشتن آن وجود دارد که به روش نیشگون معروف است. به بالا نگاه کنید و پلک پایینی را به جهت موافق، یعنی پایین بکشید. سعی کنید از قسمت نرمی نوک انگشتانتان استفاده کنید و به حالت نیشگون گرفتن لنز را گرفته و از چشم خود خارج کنید. لنز را به آرامی به سمت سفیدی چشم پایین بکشید و در حالی که آن را به آرامی بین انگشت شست و نشانه نگه داشته اید از چشم خارج نمایید. بعد به آرامی آن را درون جعبه قرار دهید. البته باید بدانید که در این حالت نیز استفاده از ناخن ممنوع است و نباید فشار زیادی به لنز وارد کرد؛ چرا که احتمال آسیب دیدن لنزها بالا می‌رود.
غلت!
روش دیگر استفاده از لنز چشم و درآوردن آن، غلت دادن نام دارد. اگر با نیشگون گرفتن لنز راحت نیستید یا می‌ترسید به آن آسیب بزنید، قسمت گوشتی نوک انگشتانتان را با لنز تماس داده و لنز را به سمت سفیدی چشم خود هدایت کنید. آن را غلت دهید و سپس به راحتی از چشمتان جدا کنید.
بررسی لنز برگرداندن آن به جعبه
مانند زمانی که می‌خواستید لنز را روی چشمان خود قرار دهید، آن را بررسی کنید. در صورت وجود آسیب فیزیکی مانند خراش، بریدگی و پارگی لنز را دور بیاندازید. در صورت وجود لک‌های مربوط به لوازم آرایشی نیز همین کار را انجام دهید و در صورت وجود آلودگی‌های محیطی آن را شستشو داده و ضد عفونی کنید.
پس از درآوردن لنز از چشم، مطمئن باشید که آن را با لنز مربوط به چشم دیگر اشتباه نمی‌گیرید. شروع کردن از یک چشم به شما کمک می‌کند که این دو لنز را جابجا نکنید؛ یعنی کار یک چشم را کاملا تمام کنید و بعد به سراغ دیگری بروید.
در پوش مایع لنز را پس از هر بار استفاده ببندید. جعبه لنز را هرگز در محیط‌های آلوده مانند دستشویی قرار ندهید.
نکات پایانی
- به تاریخ مصرف لنز توجه کنید
- هر شب لنز را شستشو دهید و این کار را فراموش نکنید
- جعبه لنز را مرتبا بشویید و مطمئن شوید که خالی از آلودگی است.
- در روزهای کرونا و همه گیری کووید 19 به مسائل بهداشتی اهمیت ویژه ای بدهید.
- اگر با رعایت تمامی نکت گفته شده باز هم دچار عارضه ای در چشمان خود شده اید، آن را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
- اگر آرایش می‌کنید، هرگز از لنز پس از آرایش استفاده نکنید و پیش از استفاده از هر لوازم آرایشی آن را بر چشمان خود قرار دهید.
- اگر خیلی از کامپیوتر استفاده می‌کنید هر 20 دقیقه یک بار به چشمان خود استراحت دهید.
- استفاده از لنز برای همه ورزشکاران به جز شناگران مناسب است و خطری ندارد. لنز در تماس با آب به چشم شما می‌چسبد و صدمه ایجاد می‌کند.
- با پزشک مشورت کنید.
- با لنز به حمام نروید.
- از برندهای معتبر استفاده کنید.
- سعی کنید با لنز نخوابید.
- هنگام تمیز کردن، گذاشتن یا برداشتن لنزها حوله تمیزی زیر دست خود قرار دهید. به این شک اگر لنز شما افتاد از آلودگی آن جلوگیری می‌شود و لنز گم یا کثیف نخواهد شد.
- لنزی که روی زمین بیفتد دیگر قابل استفاده نیست.
- در صورت عدم حرکت و چسبیدن لنز به چشم فورا به پزشک مراجعه کنید.
- در صورت مصرف هر دارویی با پزشک خود درباره لنز مشورت کنید.
- اگر از لنز طبی استفاده می‌کنید همیشه یک عینک دم دست خود داشته باشید.
- قبل از استفاده از هر نوع قطره چشم با دکتر مشورت کنید.
- اگر از لنز رنگی استفاده می‌کنید تناژ پوست و موی خود را در نظر بگیرید و بر اساس آن انتخاب خود را انجام دهید.
- در صورت عدم قرارگیری لنز روی چشم و به اندازه نبودن آن نیاز است که به دکتر مراجعه کنید تا مشکلتان بررسی گردد.
- هرگز از لنزهای دیگران استفاده نکنید
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. باز هم تاکید می‌کنیم که مراجعه به پزشک را در دستور کار خود قرار دهید تا کوچک ترین صدمه ای به شما نرسد.
