پاکسازی یک واژهی عمومی برای توصیف ترکیبی از روشهای مراقبت از پوست است که سه هدف کلی را دنبال میکنند و هر کدام فوایدی برای پوست دارند:
- برداشت سلولهای مرده یا اگزفولیشن (exfoliation)
- پاکسازی آلودگیها، چربیها و مواد اضافی روی پوست
- کمک به پوست با آبرسانی، تغذیه یا بهبود خونرسانی
برداشت سلولهای مرده
سطح پوست از سلولهای مرده یا لایهی شاخی تشکیل شده است. این سلولها در سطحیترین بخش اپیدرم پوست قرار گرفتهاند. وظیفهی سلولهای شاخی محافظت از پوست بدن است و اولین خط دفاعی بدن در برابر عوامل بیماریزا محسوب میشود. به طور معمول بدن هر ۳۰ روز یکبار تمام سلولهای لایه شاخی را حذف و سلولهای جدیدی جایگزینشان میکند. منتها گاهی اوقات این سلولهای مرده روی پوست تجمع مییابند. برداشت سلولهای مرده یا اگزفولیشن به شما کمک میکند که پوست شادابتر و درخشانتری داشته باشید.
مشکل اگزفولیشن این است که اگر به شکل صحیحی صورت نگیرد، باعث التهاب پوست میشود. مثلاً در گذشته (و حتی امروزه) افراد پوست خود را با کیسههای ضخیم آبی رنگ و سفیدآب میسابیدند. بعد هم که صورتشان گل میانداخت احساس میکردند که حسابی پوست خود را پاکسازی کردهاند. آن گل انداختن و قرمزی پوست، در واقع نشانهی التهاب است و التهاب یکی از عواملی است که باعث تسریع پیری پوست و ظهور علایم پیری مثل چروکهای عمیق میشود. پس هدف اگزفولیشن این است که همزمان با برداشت سلولهای مردهی اضافی، باعث التهاب پوست نشود.
پاکسازی آلودگیها و چربیها
روی پوست ما را به طور طبیعی چربیهایی میپوشانند که در حفظ رطوبت پوست موثرند و خواص ضد میکروبی هم دارند. در برخی افراد چربیها روی پوست تجمع پیدا میکنند، منافذ پوستی را میبندند و باعث آکنه و جوش میشوند. پاکسازی میتواند چربیهای اضافی صورت را حذف کند. به علاوه آلودگیها و آلایندههایی که به طور روزمره با آنها در تماس هستیم، روی پوست مینشینند و باعث التهاب، بسته شدن منافذ و مشکلات دیگر میشوند.
مشکل محصولات پاکسازی پوست که روی حذف چربیهای اضافی تمرکز دارند این است که مصرف کنندگان گاهی به شکل افراطی از آنها استفاده میکنند. یادتان نرود که چربیها برای حفظ سلامت پوست ضروری هستند. استفادهی نادرست و بیش از حد از اسکرابها یا لایهبردارها نه تنها به پوست شما کمک نمیکند؛ بلکه به آن آسیب هم میرساند.
کمک به پوست با آبرسانی، تغذیه و بهبود خونرسانی
انواع روشهای پاکسازی پوست معمولاً شامل مواردی همچون بخور دادن یا ماساژ صورت هستند که خونرسانی به پوست را بهبود میبخشند. ماساژ علاوه بر بهبود خونرسانی میتواند باعث آزادسازی عوامل ضد التهابی و ضد پیری از سلولهای پوستی شود. حتی در پژوهشی مشاهده شد که ماساژ پوست سر میتواند از ریزش مو جلوگیری کند. استفاده از لوسیونها و کرمهای مخصوص نیز معمولاً در روشهای پاکسازی پوست دیده میشوند. این محصولات با آبرسانی، ویتامینرسانی و تغذیه پوست باعث بهبود بافت، رنگ و حتی قوام پوست میشوند.