کک و مک یک نوع اختلال پوستی است که هنوز اهمیت پزشکی به دست نیاورده است. در واقع، کک و مک اگر صرفاً در دو تا سه نقطه از پوست رخ دهد واقعاً یک مشکل پزشکی محسوب نشده و می‌توانید آنها را به سادگی از طریق مصرف داروهایی که احتیاجی به نسخه‌ی پزشک ندارند از بین ببرید. کک و مک روی پوست به شکل لکه‌های کروی ظاهر می‌شوند ومی‌توانند از نظر اندازه و رنگ متفاوت از یکدیگر باشند. این اتفاق زمانی می‌افتد که شما بیش از حد معمول در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید قرار گرفته باشید.
شما به راحتی می‌توانید کک و مک را روی پوست خود تشخیص دهید زیرا کک و مک‌ها همیشه تیره‌تر از رنگ طبیعی پوست می‌باشند. این عارضه نه موجب ایجاد آسیب به پوست می‌گردد و نه واگیردار است. کک و مک می‌تواند افراد در هر گروه سنی را تحت تأثیر قرار دهد اما اغلب در سنین بلوغ ظاهر می‌شود. در گذشته افرادی که روی ظاهر خود حساس بودند از درمان‌های خانگی بسیاری مانند مصرف روغن شبدر یونانی در نقاط مختلف صورت برای خلاص شدن از کک و مک استفاده می‌کردند. حتی در حال حاضر، بسیاری از زنان کک و مک صورت خود را به سادگی با استفاده از آب لیمو در خانه از بین می‌برند. با این حال، در حال حاضر تعدادی از گزینه‌های درمانی مدرن برای از بین بردن نوع شدید کک ومک وجود دارد و یکی از بهترین روش‌ها برای درمان کک و مک با لیزر یا پرتودرمانی است.
انواع کک و مک
دو نوع طبقه بندی برای کک و مک وجود دارد:
- کک و مک ساده: در این حالت کک مک‌ها معمولاً کوچک، گرد، و قهوه‌ای مایل به زرد رنگ هستند.
- کک و مک آفتاب سوختگی: در این حالت کک و مک شکل نامنظم داشته باشد و معمولاً تیره‌تر وبزرگتر از نوع افلیدس هست. این نوع کک و مک‌ها در مناطقی که مردم اغلب در حال آفتاب گرفتن هستند، شایع‌ترین نوع است. این کک و مک‌ها معمولاً به صورت نقاط جدا شده‌ای هستند و مضر نیستند.
کک و مک‌های قابل مشاهده معمولاً هم رنگ هستند، اما در برخی از افراد، ممکن است رنگ آنها متفاوت باشد، از جمله قهوه‌ای مایل به زرد، سیاه، قهوه‌ای، قرمز یا زرد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید به طورمعمول باعث می‌شود کک و مک‌ها بیشتر خود را نشان دهند و ممکن است در طول فصل سرد محو شوند. گاهی در کودکان کک و مک‌های کوچک قهوه‌ای، سیاه یا قهوه‌ای مایل به زرد به وجود می‌آید که تیره‌تر از کک ومک معمولی هستند و در فصل زمستان نیز از بین نمی‌روند. به این نوع ازکک و مک‌ها، کک و مک‌های لنتیگو سیمپلکس می گویند.
علل
علت اصلی کک و مک صورت و بدن قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است که در این حالت خارجی‌ترین لایه اپیدرم ضخیم می‌شود و لایه بازال آن که حاوی ملانوسیت‌ها است شروع به تولید ملانین فراوان می‌کند؛ رنگدانه‌ای که رنگ پوست را ایجاد می‌کند. اگر رنگ پوست صورت شما روشن‌تر است پس اشعه ماورای بنفش می‌تواند موجب تحریک تولید بیش از حد رنگدانه در پوست شما شود. اما کسانی که پوست تیره‌تر دارند، مقاومت آنها در برابر اشعه بیشتر است، هرچند این افراد نیز در صورت در معرض قرار گرفتن مداوم در برابر نور خورشید نیز آسیب می‌بینند. از سویی دیگر، افراد زال (آلبینو) تحت تأثیر اشعه ماوراء بنفش قرار نمی‌گیرند زیرا این افراد فاقد رنگدانه ملانین در پوست خود هستند. کک ومک همچنین می‌تواند افرادی که پوستی با ضخامت کم دارند یا رنگ پوست آنها تیره است و رنگدانه ملانین روی پوست آنها به طور مساوی توزیع نشده است را هدف قرار دهد.
علائم کک و مک
هیچ نشانه یا علامت خاصی از کک و مک به جز نقاط قابل مشاهده وجود ندارد. با این حال، کسانی که کک مک بیشتری دارند در معرض ابتلا به بیماری‌های جدی مانند سرطان پوست هستند. کک و مک را می‌توان بر اساس اندازه و رنگ آنها به دو نوع تقسیم کرد. اگر این عارضه به صورت لکه‌های مایل به قرمز یا قهوه‌ای و با اندازه‌ای پهن‌تر است، اغلب در تابستان اتفاق می‌افتد و در زمستان محو می‌گردد. فردی که دارای رنگ پوست روشن‌تر است بیشتر در معرض ابتلا به این نوع از کک و مک قرار دارد. این مشکل همچنین می‌تواند از طریق ژن به نسل‌های بعدی منتقل شود.
گزینه‌های درمانی
کرم ترتینوئین
ترتینوئین یک ماده‌ی شناخته شده برای کمک به پاکسازی لکه‌های تیره ناشی از افزایش سن، آکنه ولگاریس، کک و مک و سایر موارد می‌باشد. ترتینوئین را باید در زمان خواب روی پوست استفاده کرد (این ماده در طول روز نباید استفاده شود). ترتینوئین را روی پوست هم زمان با دیگر محصولاتی که شامل بنزوئیل پراکسید یا اسید گلیکولیک هستند، استفاده نکنید. ابتدا صورت خود را بشویید و سپس اجازه دهید تا ترتینوئین به مدت حداقل ۳۰ دقیقه روی پوست باقی بماند.
لایه بردارهای شیمیایی
استفاده از لایه بردارهای شیمیایی یک روش کارآمد برای از بین بردن کک مک صورت و لکه‌های پوست است. کارآمدترین لایه بردارها اسید سرکهTCA – تریکلورهستند. درمان کک و مک با تمرکز بر مناطق دارای کک و مک اعمال می‌شود و پس از آن تمام سطح پوست به طور یکنواخت تحت پوشش قرار می‌گیرد، به گونه‌ای که بافت پوست بهبود پیدا می‌کند و کک و مک‌ها به طور کامل از بین می‌روند یا کاهش می‌یابند. با توجه به اینکه اسیدملانوسیت‌ها (سلول‌های ایجاد کننده‌ی رنگدانه) را مستقیماً تحت تأثیر قرارمی‌دهد، اثر لایه برداری طولانی مدت است، و بعد از اولین آفتاب گرفتن رنگدانه‌ها به طور کامل باز نمی‌گردند. (عارضه کک و مک عود نمی‌کند).
میکرودرم ابریژن
استفاده از این روش لایه برداری ملایم پوست بی‌خطرترین و ساده‌ترین راه حل برای روشن کردن کک و مک‌های پوست شما است. لایه برداری عمیق می‌تواند سطح پوست مرده را از بین ببرد و کک و مک‌ها را به آرامی محو نماید. باید به این نکته توجه داشته باشید که تعدادی جلسات منظم و طولانی درمان کک و مک با میکرودرم ابریژن لازم است تا به نتایج مطلوب دست پیدا کنید.
رادیوفرکانسی
امواج رادیو فرکانسی (RF) برای از بین بردن لکه‌های ناشی از افزایش سن استفاده می‌شوند. رادیو فرکانسی (RF) پس از اعمال بیهوشی موضعی انجام می‌گردد. پس از درمان علائمی مانند تورم جزئی یا قرمزی ممکن است به نظر برسند که این علائم ظرف مدت چند روز بهبود می‌یابند. با این حال، یک عیب بزرگ این روش آسیب رساندن دائمی به رنگدانه‌ها است به طوری که بعداً ناحیه‌ی تحت درمان رنگدانه های کمتری را خواهد داشت.
پس از درمان با روش رادیوفرکانسی یک دوره بهبودی مورد نیازاست. کک و مک و لکه‌های موجود در پوست با قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی تیره‌تر می‌شوند. پس از گذشت ۲۴ ساعت از درمان رادیوفرکانسی یک پوسته‌ی نازک روی پوست تشکیل می‌شود و ۴ روز پس از آن کک و مک‌ها شروع به پوسته پوسته شدن می‌کنند. دوره بهبودی معمولاً تا ۷ روز طول می‌کشد. پس از درمان آراف و لیزر فراکشنال، علائمی مانند قرمزی می‌تواند تا ۳ ماه باقی بمانند.
لیزر درمانی
کک و مک صورت را می‌توان با لیزر لایه بردار درمان کرد. انرژی نور خارج شده از لیزر موجب شکستن رنگدانه و تبدیل آن به میکرو ذرات می‌شود. پس از آن، مکانیسم طبیعی بدن این میکروذرات را جذب کرده و آنها را از بین می‌برد. این روش احساسی شبیه به مالش ناگهانی همراه با گرما تولید می‌کند. برای کاهش یا از بین بردن هر گونه ناراحتی، یک کرم بی حس کننده موضعی ۳۰ دقیقه قبل از شروع درمان در ناحیه هدف استفاده می‌شود.
معمولاً بلافاصله پس از درمان با لیزر احتمال خاکستری شدن یا سفید شدن موقت ضایعه وجود دارد. سپس این ناحیه به حالت قرمزی که شبیه آفتاب سوختگی است، تغییر رنگ می‌دهد. بسته به شدت ضایعات رنگدانه قرمزی پوست ناحیه‌ی تحت درمان ممکن است برای مدت ۲ تا ۷ روز طول بکشد. ضایعات رنگدانه‌ای با گذشت ۷ تا ۱۰ روز پس از لیزر درمانی تیره‌تر شده و سپس پوسته پوسته یا محو می‌شوند. پس از آن، پوست طبیعی و تازه رشد می‌کند و جایگزین کک مک های از بین رفته می‌شود.
آی پی ال (IPL)
آی پی آل (IPL) مشابه لیزر عمل می‌کند. نور توسط سلول‌های هدف خاص دارای رنگ در پوست جذب می‌شود. سپس انرژی نور به انرژی گرمایی تبدیل می‌شود تا بتواند منطقه‌ی هدف خاصی را تحت تأثیر قرار دهد. آی پی آل دقیقاً همان لیزر نیست، زیرا آی پی آل طول موج‌های رنگی بسیاری را در هر پالس رها می‌کند در حالی که لیزر تنها قادر به ارائه یک طول موج است. تعداد بیشتری از آی پی آل ها قادر به نفوذ بدون استفاده از انرژی بیش از حد هستند زیرا این دستگاه‌ها مجهز به یک فیلتر برای اصلاح انرژی خروجی جهت درمان مناطق خاص می‌باشند. آی پی آل قادر به هدف قرار دادن اجزای خاصی از پوست که نور را جذب می‌کند، می‌باشد.
درمان با آی پی آل بدون از بین بردن اپیدرم (لایه‌های فوقانی پوست)، درم (لایه‌های عمقی‌تر پوست) را هدف قرار می‌دهد. به همین دلیل است که از آن به عنوان روش متداول غیرتهاجمی یاد می‌شود. مزیت استفاده از آی پی آل روی سطح آسیب دیده (که در آن هر دو اپیدرم و درم به منظور ایجاد یک نتیجه‌ی چشمگیر آسیب می‌بینند) این است که آی پی آل حداقل آسیب را ایجاد می‌کند. هنگامی که درمان با آی پی آل به اتمام می‌رسد شما می‌توانید بلافاصله پس از آن به فعالیت‌های روزانه‌ی خود بپردازید.
