ترک پوستی چیست؟

ترک پوستی ،استریا یا استرچ مارک، رگه های بلند، باریک، راه راه یا خطهایی موازی هم هستن که روی پوست ایجاد می شود. آنها هنگامی رخ می دهند که ناگهان پوست کشیده می شود و بسیار شایع است.

در اغلب موارد شایع ترین مناطق عبارتند از:

شکم، پهلو، ران، باسن، سینه ها، بازوها

این نوع زخم ها در شرایطی اتفاق می افتد که پوست پس از یک دوره رشد شدید، اغلب به دلیل بارداری، افزایش وزن، کاهش وزن یا بلوغ، نمی تواند شکل طبیعی خود را از سر بگیرد. بیش از 50 درصد از خانمها در طول بارداری ترک پوستی را تجربه می کنند.

اگرچه ترک های پوستی از نظر جسمی خطرناک نیستند اما می توانند در ایجاد تصویر فرد از خودش باعث بروز اضطراب و مشکلاتی شوند. برای برخی از افراد، ترک پوستی یک نگرانی زیبایی قابل توجه است که می تواند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد.

علائم و نشانه ها

قبل از ظهور ترک پوستی، پوست می تواند نازک شود. همچنین ممکن است احساس تحریک یا خارش ایجاد کند.

ابتدا این علائم بسته به نوع و رنگ پوست، به صورت رگه های چرمی و براق ایجاد می شود که می توانند به رنگ قرمز، بنفش، صورتی، قرمز مایل به قهوه ای یا قهوه ای تیره باشند. در نهایت رگه ها محو و صاف می شوند و تمایل دارند با گذشت زمان به یک رنگ نقره ای تغییر کنند.

ترک های پوستی ممکن است به تدریج کمتر مورد توجه قرار بگیرند، اما این امر ممکن است اغلب سال ها طول بکشد.

علل و عوامل ترک پوستی

رشد شدید یا انقباض شدید پوست می تواند ترک پوستی ایجاد کند.

دلایل عمده کشیدگی پوست عبارتند از:

بارداری: بین 50 تا 90 درصد زنانی که باردار هستند در طول بارداری یا بعد از تولد نوزاد دچار ترک پوستی میشوند.

بلوغ: در جوانانی که بلوغ را پشت سر می گذارند، رشد سریع است. این می تواند به ترک پوستی منجر شود.

افزایش سریع وزن: افزایش وزن زیاد در مدت زمان کوتاه می تواند باعث ایجاد ترک پوستی شود.

شرایط پزشکی: برخی شرایط ممکن است باعث ایجاد ترک پوستی شود، مانند Marfan syndrome و Cushing’s syndrome. سندرم مارفان می تواند منجر به کاهش خاصیت ارتجاعی در بافت پوست شود و سندرم کوشینگ می تواند بدن را به سمت تولید بیش از حد هورمونی سوق دهد که منجر به افزایش سریع وزن و شکنندگی پوست می شود.

استفاده از corticosteroid: استفاده طولانی مدت از کرم ها و لوسیون های corticosteroid می تواند سطح کلاژن پوست را کاهش دهد. کلاژن مانند داربست پوست را تقویت و پشتیبانی می کند و کاهش مقدار آن می تواند خطر ترک پوستی را افزایش دهد.

پوست از سه لایه اصلی تشکیل شده است اپیدرم، درم و هایپودرم. ترک پوستی در درم یا لایه میانی هنگامی شکل می گیرد که بافت همبند از مرز کشش آن بیشتر کشیده شود. این به طور طبیعی به دلیل انبساط سریع یا انقباض سریع پوست است.

با رشد بدن، الیاف اتصال دهنده درم به آرامی کشیده می شوند تا رشد آهسته را در خود جای دهند. با این حال، رشد سریع منجر به ترک پوستی ناگهانی می شود. این باعث پارگی درم می شود و باعث می شود لایه های عمیق تری از پوست از بین برود. ترک پوستی در نهایت به رنگ نقره ای، سفید یا براق محو می شود.

در مواردی که سطح بالای کورتیزون در گردش خون وجود داشته باشد یا هنگامی که کورتون روی پوست اعمال می شود، بیشتر احتمال دارد که استریاها توسعه پیدا کنند و شدیدتر شوند.کورتیزول، هورمون استرس تولید شده توسط غدد فوق کلیوی، به کورتیزون تبدیل می شود. این باعث ضعف الیاف الاستیک در پوست می شود.

عوامل خطر ترک پوستی

عوامل خطر برای ایجاد ترک پوستی می تواند به این موارد مرتبط باشد:

سابقه خانوادگی و ژنتیک
بیماری های مزمن و برخی داروها
شاخص توده بدنی (BMI) قبل از بارداری
وزن تولد کودک در زنانی که باردار هستند.

تشخیص ترک پوستی

ترک پوستی بر اساس معاینه پوست و بررسی سابقه پزشکی فرد به راحتی تشخیص داده می شود.

ترک پوستی مضر نیست و باعث ایجاد مشکلات پزشکی نمی شود. ولی آنها ممکن است یک مسئله اساسی پزشکی را نشان دهند که نیاز به درمان یا نظارت دارد.

درمان و پیشگیری ترک پوستی

کرم ها، ژل ها، لوسیون ها و جراحی های زیبایی همه به عنوان درمانی برای ترک پوستی پیشنهاد شده اند، اگرچه شواهد پزشکی کمی برای حمایت از اثربخشی چنین درمانی وجود دارد.

درمانهای فعلی به ویژه جهت ایجاد اثرات درمانی طولانی مدت برای انواع پوست محدود هستند.

ترک پوستی اغلب با گذشت زمان محو تر می شوند و غیر قابل توجه می شوند. برای زنانی که دربارداری ترک پوستی ایجاد می کنند، اغلب حدود 6 تا 12 ماه پس از زایمان کمتر قابل توجه می شوند.

راه های جلوگیری از ترک پوستی

از ترک پوستی همیشه نمی توان جلوگیری کرد. با این حال، مراحل زیر ممکن است آن راکاهش دهد:

وزن سالم داشته باشید.

از رژیم های غذایی پرکالری و غیر سالم خودداری کنید.

از یک رژیم متعادل و سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی استفاده کنید. مصرف مقدار مناسب ویتامین های A و C و همچنین مواد معدنی zinc و silicon می تواند به حمایت از پوست کمک کند.

بهترین روند افزایش وزن آهسته و تدریجی وزن در دوران بارداری است.

هر روز شش تا هشت لیوان آب بنوشید.

نحوه درمان ترک پوستی

علائم ترک پوستی زمانی گسترش می یابد که لایه سطحی پوست سریعتر از لایه زیر آن منبسط شود یا منقبض شود. این تغییرات باعث می شوند الیاف کلاژن و الاستین بافت های همبند بشکنند و ترک پوستی ایجاد شود.

اکثر ترک های پوستی در مناطقی که پوست نازک شده است وبافت ها ی آسیب دیده دارند ایجاد می شود.

از روشهای درمانی خانگی می توان برای بهبود علائم کشش با تلاش برای افزایش هیدراتاسیون پوست، کاهش التهاب، تأمین عملکرد ضد اکسیدان و تحریک تولید سلول و کلاژن استفاده کرد.

1- ماساژ

ماساژ یکی از علمی ترین و اثبات شده ترین روش ها برای کاهش ترک پوستی است.

ماساژ به تقویت جریان خون و گردش خون در بافت های آسیب دیده ترک پوستی کمک می کند و باعث بهبودی آنها می شود.

2- آبرسانی

برای بهبودی مناسب، بافتهای بدن باید آبرسانی شوند. هنگامی که بافت ها و سلول ها کم آب می شوند، آنها نیز کوچک می شوند، که می تواند باعث افزایش علائم ترک پوستی شود. استفاده از لوسیون بدن و روغن های مناسب بویژه بلافاصله بعد از حمام در این امر کمک کننده است.

3-لایه برداری

استفاده از مخلوط های ساده لایه برداری در منزل، مانند روغن زیتون و شکر سفید می تواند به از بین بردن آهسته لایه های پوست آسیب دیده و ترغیب رشد مجدد بافت سالم کمک کند.

برخی از عصاره های گیاهی و روغنهای اساسی نیز در نظر گرفته می شوند که در هنگام استفاده بر روی پوست باعث کاهش ظاهر ترک پوستی می شوند.

هرچند هیچ مدرک باکیفیت ثابت شده ای در دست نیست که نشان دهد استفاده از لوسیون، کرم یا روغن روی پوست می تواند به رفع ترک پوستی کمک کند. ولی تجربه شخصی بیماران اغلب بهبودی بدنبال استفاده از این مواد را نشان داده است.

داروهای طبیعی طبیعی ترک پوستی شامل موارد زیر است:

روغن بادام
روغن کرچک
ویتامین E
ویتامین C، عصاره ها و مواد غذایی دارای ویتامین c
روغن زیتون
کره یا روغن کاکائو، نارگیل یا کره، sheabutter
روغن گل رز
کلاژن دریایی و الاستین
روغن دانه انگور
سفیده تخم مرغ
آلوئه ورا
روغن جوانه گندم

4- فرمول های نسخه ای

کرم ها و ژل های تجویز شده معمولاً دومین راه توصیه شده برای درمان ترک پوستی هستند. در صورتی که پیشگیری با مواد بالا مفید واقع نشود.

پماد ها و کرم های عبارتند از:

ژلهای سیلیکون یا کلاژن

کرمهای حاوی اسید هیالورونیک

کرم هایی با حداقل 20 درصد اسید گلیکولیک

کرم هایی با حداقل 10 درصد اسید اسکوربیک

کرم هایی با حداقل 0.05 درصد اسید رتینوئیک

5- لیزر درمانی

لیزر درمانی تنها درمانی است که برای کاهش چشمگیر ترک پوستی به اثبات رسیده است. لیزر درمانی از پرتوهای نور برای شکسته شدن بافت اسکار و تحریک بافت های آسیب دیده استفاده می کند.

مزایای لیزر شامل موارد زیر است:

جریان خون را به منطقه بهبود می بخشد.

سلولهای اطراف، از جمله سلولهای سازنده کلاژن را انرژی می بخشد.

سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند.

تجمع لنفاوی را کاهش می دهد تا التهاب و درد را کاهش دهد.

در یک بررسی در سال 2016 نتیجه گیری شد که روشهای درمانی با لیزر و نور در کاهش زخمهای اولیه و تقویت تولید کلاژن و الاستین در اسکارهای قدیمی موثرترین هستند.

به طور معمول در طی درمان افراد 20 تا 60 درصد کاهش ظاهر ترک پوستی را مشاهده میکنند.